Τον Δεκέμβριο του 2022 η Επιτροπή ξεκίνησε την αξιολόγηση των ευρωπαϊκών δικτύων αναφοράς (ΕΔΑ), μια ευκαιρία να μάθουμε και να βελτιώσουμε το υπάρχον σύστημα. Η αξιολόγηση αυτή θα προσδιορίσει επίσης τα διδάγματα και τους τομείς που επιδέχονται βελτίωση και, εντέλει, εάν τα ΕΔΑ αποφέρουν τα αναμενόμενα οφέλη για τους ασθενείς.
Νομικό πλαίσιο
Σύμφωνα με την εκτελεστική απόφαση 2014/287/ΕΕ της Επιτροπής, όλα τα δίκτυα και τα μέλη τους πρέπει να αξιολογούνται περιοδικά από οργανισμό διορισμένο από την Επιτροπή το αργότερο πέντε έτη μετά την έγκριση ή την τελευταία αξιολόγησή τους και, στη συνέχεια, ανά πενταετία ανάλογα με την περίπτωση. Η διαδικασία και η μεθοδολογία της αξιολόγησης βασίζονται στις διατάξεις της εκτελεστικής απόφασης 2014/287/ΕΕ, όπως προσδιορίζονται στο εγχειρίδιο αξιολόγησης και στην εργαλειοθήκη.
Στόχος της αξιολόγησης είναι να επαληθεύσει και να εκτιμήσει:
- κατά πόσον πληρούνται τα κριτήρια και οι προϋποθέσεις που καθορίζονται στην κατ’ εξουσιοδότηση απόφαση 2014/286/ΕΕ
- κατά πόσον έχουν επιτευχθεί οι στόχοι που καθορίζονται στο άρθρο 12 παράγραφος 2 της οδηγίας 2011/24/ΕΕ
- τα αποτελέσματα και τις επιδόσεις του δικτύου, καθώς και τη συμβολή κάθε μέλους του.
Χρονοδιάγραμμα
Η διαδικασία αξιολόγησης θα διαρκέσει περίπου ένα έτος, από τον διορισμό του ανεξάρτητου φορέα αξιολόγησης έως την έκδοση των τελικών εκθέσεων αξιολόγησης.
Βασικά στάδια της διαδικασίας αξιολόγησης:
- Προετοιμασία για την οργάνωση της αξιολόγησης, ενημέρωση των μελών των ΕΔΑ και οργάνωση των καθηκόντων.
- Αυτοαξιολόγηση των ΕΔΑ και των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης που είναι μέλη τους, η οποία περιλαμβάνει εσωτερική επικύρωση των αποτελεσμάτων της αυτοαξιολόγησης από τον συντονιστή των ΕΔΑ, καθώς και επαλήθευση και επιβεβαίωση από τον ανεξάρτητο φορέα αξιολόγησης.
- Τεχνική αξιολόγηση από τον ανεξάρτητο φορέα αξιολόγησης:
- Τεχνική αξιολόγηση δικτύου, η οποία περιλαμβάνει επισκόπηση των εγγράφων, καθώς και εικονική συνέντευξη με τα ΕΔΑ, τους συντονιστές της δέσμης εργασιών και τους εκπροσώπους των ασθενών.
- Τεχνική αξιολόγηση των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης, η οποία περιλαμβάνει επισκόπηση των εγγράφων και επιτόπιο έλεγχο σε δείγμα επιλεγμένων παρόχων υγειονομικής περίθαλψης.
- Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης περιλαμβάνουν τη σύνταξη και την οριστικοποίηση των εκθέσεων αξιολόγησης, μίας ανά δίκτυο και πάροχο υγειονομικής περίθαλψης. Η διαδικασία αυτή συνεπάγεται τη συγκέντρωση παρατηρήσεων και την πραγματοποίηση τροποποιήσεων και βελτιώσεων.
Τα αποτελέσματα της αξιολόγησης θα δημοσιευτούν σε αυτόν τον ιστότοπο.
Διαδικασία αξιολόγησης
Ανεξάρτητος φορέας αξιολόγησης
Η αξιολόγηση θα διενεργηθεί από ανεξάρτητο φορέα αξιολόγησης, εμπειρογνώμονα και ανεξάρτητο οργανισμό αξιολόγησης που θα διορίσει η Επιτροπή μετά από ανοικτή πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος. Ο ανεξάρτητος φορέας αξιολόγησης θα αξιολογήσει εξωτερικά τα δίκτυα και τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης.
Γενική περιγραφή της διαδικασίας
Η διαδικασία αξιολόγησης των ΕΔΑ θεσπίστηκε τον Φεβρουάριο του 2022 με τη βοήθεια του ανεξάρτητου φορέα αξιολόγησης. Ζητήθηκε επανειλημμένα η γνώμη όλων των σχετικών ενδιαφερόμενων μερών (π.χ. συμβούλιο εκπροσώπων των κρατών μελών, ΕΔΑ και οργανώσεις ασθενών).
Η διαδικασία αξιολόγησης περιλαμβάνει κάποιες προπαρασκευαστικές εργασίες και 4 βασικά στάδια:
- Προπαρασκευαστικές εργασίες:
- από τον ανεξάρτητο φορέα αξιολόγησης: οργανωτικές, διοικητικές και υλικοτεχνικές ρυθμίσεις, όπως κατάρτιση των αξιολογητών, προσαρμογή της πλατφόρμας ΤΠ κ.λπ.
- από τους συντονιστές των ΕΔΑ: ενημέρωση των μελών και των εκπροσώπων των ασθενών σχετικά με τη διαδικασία και συμφωνία σχετικά με τις ευθύνες, τις δραστηριότητες και τις προθεσμίες.
- Αυτοαξιολόγηση: Αναμένεται μία αυτοαξιολόγηση από κάθε ΕΔΑ και τα μέλη του. Οι αυτοαξιολογήσεις αυτές θα βοηθήσουν ώστε να προσδιοριστεί εάν και σε ποιο βαθμό τα ΕΔΑ έχουν επιτύχει τους αρχικούς τους στόχους.
- Τεχνική αξιολόγηση: πραγματοποιείται από τον ανεξάρτητο φορέα αξιολόγησης και περιλαμβάνει συνεντεύξεις, επισκόπηση εγγράφων και επιτόπιους/διαδικτυακούς ελέγχους.
- Αποτελέσματα: εκθέσεις για κάθε δίκτυο, για κάθε πάροχο υγειονομικής περίθαλψης και για το σύστημα των ΕΔΑ.
Τεκμηρίωση
Λειτουργικά κριτήρια για την αξιολόγηση των ΕΔΑ και των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης
Κάθε κριτήριο ακολουθείται από κατάλογο μετρήσιμων στοιχείων, τα οποία χρησιμοποιούνται για την αξιολόγηση της συγκεκριμένης πτυχής ή του συγκεκριμένου επιπέδου επιδόσεων.
Ορισμένα από τα μετρήσιμα στοιχεία θεωρούνται «βασικά» και θα πρέπει να έχουν επιτευχθεί ή υλοποιηθεί κατά τη διάρκεια της αξιολόγησης. Τα άλλα μετρήσιμα στοιχεία αναφέρονται σε σημαντικούς τομείς στους οποίους θα πρέπει να εργάζονται τα δίκτυα ή τα μέλη τους και το επίπεδο ανάπτυξης των οποίων δείχνει τον βαθμό ωριμότητάς τους.
Τα κριτήρια αξιολόγησης κατανέμονται κατά τον ακόλουθο τρόπο:
- ευρωπαϊκά δίκτυα αναφοράς: 20 λειτουργικά κριτήρια με 52 μετρήσιμα στοιχεία, εκ των οποίων τα 30 είναι βασικά και ταξινομούνται σε 7 τομείς —διακυβέρνηση και συντονισμός, κλινική περίθαλψη, ποιότητα και ασφάλεια των ασθενών, περίθαλψη με επίκεντρο τον ασθενή, συμβολή στην έρευνα, εκπαίδευση και κατάρτιση, και δικτύωση και διάδοση.
- πάροχοι υγειονομικής περίθαλψης: 24 λειτουργικά κριτήρια με 64 μετρήσιμα στοιχεία, εκ των οποίων τα 29 είναι βασικά και ταξινομούνται σε 7 τομείς —περίθαλψη με επίκεντρο τον ασθενή, οργάνωση και διαχείριση, έρευνα και κατάρτιση, ανταλλαγή εμπειρογνωσίας και ηλεκτρονική υγεία, ποιότητα και ασφάλεια, δεξιότητες και αποτελέσματα της περίθαλψης, και ανθρώπινοι πόροι.
Εγχειρίδιο αξιολόγησης
Το εγχειρίδιο αξιολόγησης είναι το έντυπο αναφοράς, κοινό για όλα τα εμπλεκόμενα μέρη, το οποίο περιλαμβάνει την αξιολόγηση τόσο των δικτύων όσο και των παρόχων υγειονομικής περίθαλψης.
Εργαλειοθήκη αξιολόγησης
Η εργαλειοθήκη αξιολόγησης είναι μια συλλογή 18 στοιχείων, η οποία περιλαμβάνει κατευθυντήριες γραμμές, έντυπα, υποδείγματα, παραπομπές και έγγραφα. Όπως και το εγχειρίδιο αξιολόγησης, και προκειμένου να συμμορφώνεται με τις αρχές τόσο της διαφάνειας όσο και της αμεροληψίας προς όλα τα μέρη, η εργαλειοθήκη είναι προσβάσιμη σε όλους.
