W grudniu 2022 r. Komisja rozpoczęła ocenę europejskich sieci referencyjnych (ESR), która stanowi okazję do nauki i udoskonalenia istniejącego systemu. Wyciągnięte zostaną wnioski z dotychczasowych doświadczeń oraz określone obszary, aby ostatecznie odpowiedzieć na pytanie, czy europejskie sieci referencyjne przynoszą oczekiwane korzyści pacjentom.

Ramy prawne

Zgodnie z decyzją wykonawczą Komisji 2014/287/UE wszystkie sieci i ich członkowie muszą podlegać okresowej ocenie przez organ wyznaczony przez Komisję co najmniej pięć lat po ich zatwierdzeniu lub ostatniej ocenie, a następnie co pięć lat, w stosownych przypadkach. Proces i metodyka oceny opierają się na przepisach decyzji wykonawczej 2014/287/UE, jak określono w podręczniku oceny i zestawie narzędzi.

Celem oceny jest weryfikacja i ewaluacja:

1. czy spełniono kryteria i warunki określone w decyzji delegowanej 2014/286/UE
2. czy osiągnięto cele określone w art. 12 ust. 2 dyrektywy 2011/24/UE
3. wyników i osiągnięć sieci oraz wkładu każdego z jej członków.

Kalendarium

Proces oceny będzie trwał około roku, od powołania niezależnego organu oceniającego do wydania końcowego sprawozdania oceniającego.

Kluczowe etapy procesu oceny:

• przygotowanie oceny i poinformowanie członków ESR oraz organizacja zadań
• samoocena europejskich sieci referencyjnych i ich członków będących świadczeniodawcami opieki zdrowotnej, która obejmuje wewnętrzne zatwierdzenie wyników samooceny przez koordynatora europejskich sieci referencyjnych oraz weryfikację i potwierdzenie przez niezależny organ oceniający
• ocena techniczna przeprowadzana przez niezależny organ oceniający:
  • ocena techniczna sieci, która obejmuje przegląd dokumentów, wirtualną rozmowę z europejskimi sieciami referencyjnymi, koordynatorami pakietów roboczych i przedstawicielami pacjentów
  • ocena techniczna świadczeniodawców opieki zdrowotnej, która obejmuje przegląd dokumentacji, oraz audyt na miejscu dotyczący próby wybranych świadczeniodawców opieki zdrowotnej
• wyniki oceny, które obejmują sporządzenie i sfinalizowanie sprawozdań z oceny, po jednym dla każdej sieci i dla każdego świadczeniodawcy opieki zdrowotnej.  Proces ten obejmuje zbieranie informacji zwrotnych oraz wprowadzanie zmian i ulepszeń.

Wyniki oceny zostaną podane do wiadomości publicznej na tej stronie internetowej.

Proces oceny

Niezależny organ oceniający

Ocena zostanie przeprowadzona przez niezależny ekspercki organ oceniający powołany przez Komisję w następstwie otwartego zaproszenia do wyrażenia zainteresowania. Niezależny organ oceniający dokona zewnętrznej oceny sieci i podmiotów świadczących opiekę zdrowotną.

Ogólny opis procesu

Proces oceny europejskich sieci referencyjnych ustanowiono w lutym 2022 r. z pomocą niezależnego organu oceniającego. Wielokrotnie konsultowano się ze wszystkimi zainteresowanymi stronami (np. zarządem państw członkowskich, europejskimi sieciami referencyjnymi i organizacjami pacjentów).

Proces oceny obejmuje pewne zadania przygotowawcze i cztery główne etapy:

1. zadania przygotowawcze:
   • przeprowadzone przez niezależny organ oceniający: ustalenia organizacyjne, zarządcze i logistyczne, takie jak szkolenie osób oceniających, dostosowanie platformy informatycznej itp.
   • realizowane przez koordynatorów europejskich sieci referencyjnych: informują oni członków i przedstawicieli pacjentów o procedurze oraz uzgadniają obowiązki, działania i terminy
2. samoocena: oczekuje się, że każda europejska sieć referencyjna i jej członkowie dokonają jednej samooceny te samooceny pomogą ustalić, czy i w jakim stopniu europejskie sieci referencyjne osiągnęły swoje pierwotne cele
3. ocena techniczna: przeprowadzona przez niezależny organ oceniający, w tym wywiady, przegląd dokumentacji oraz audyty na miejscu/internetowe
4. wyniki: sprawozdania dotyczące każdej sieci, każdego świadczeniodawcy opieki zdrowotnej i systemu europejskich sieci referencyjnych.

Dokumentacja

Kryteria operacyjne oceny europejskich sieci referencyjnych i świadczeniodawców opieki zdrowotnej

Po każdym kryterium następuje wykaz wymiernych elementów stosowanych do oceny określonego aspektu lub poziomu efektywności.

Niektóre wymierne elementy uznaje się za „podstawowe” i powinny one zostać zrealizowane lub wdrożone w trakcie oceny. Pozostałe wymierne elementy odnoszą się do ważnych obszarów, w których sieci lub ich członkowie powinni działać i których poziom zaawansowania wskazuje na stopień dojrzałości sieci.

Kryteria oceny obejmują:

• w przypadku europejskich sieci referencyjnych: 20 kryteriów operacyjnych z 52 wymiernymi elementami, z których 30 to kryteria podstawowe i sklasyfikowane w 7 obszarach; w tym zarządzanie i koordynacja, opieka kliniczna, jakość i bezpieczeństwo pacjentów, opieka ukierunkowana na pacjenta, wkład w badania naukowe, kształcenie i szkolenie oraz tworzenie sieci kontaktów i rozpowszechnianie
• w przypadku świadczeniodawców opieki zdrowotnej: 24 kryteria operacyjne z 64 wymiernymi elementami, z których 29 to kryteria podstawowe i sklasyfikowane w 7 obszarach; w tym opieka ukierunkowana na pacjenta, organizacja i zarządzanie, badania i szkolenia, wymiana wiedzy fachowej i e-zdrowie, jakość i bezpieczeństwo, kompetencje i wyniki opieki oraz zasoby ludzkie.

Podręcznik oceny

Podręcznik oceny to podręcznik referencyjny, wspólny dla wszystkich zainteresowanych stron, który obejmuje zarówno ocenę sieci, jak i świadczeniodawców.

Zestaw narzędzi oceny

Zestaw narzędzi oceny składa się z 18 elementów, w tym: wytycznych, formularzy, wzorów, dokumentów odniesienia i dokumentów. Podobnie jak podręcznik oceny, zestaw narzędzi jest dostępny dla wszystkich, aby zapewnić zgodność zarówno z zasadami przejrzystości, jak i sprawiedliwości dla wszystkich stron.