Η αξιολόγηση των τεχνολογιών υγείας (στο εξής: ΑΤΥ) αποτελεί σημαντικό μέρος της διαδικασίας τεκμηριωμένης λήψης αποφάσεων όσον αφορά την υγεία στις περισσότερες χώρες της ΕΕ.
Πριν από το 2021 η ενωσιακή συνεργασία στον τομέα της ΑΤΥ είχε δύο κύριες συνιστώσες: το δίκτυο ΑΤΥ και τις κοινές δράσεις του ευρωπαϊκού δικτύου για την αξιολόγηση των τεχνολογιών υγείας (στο εξής: EUnetHTA).
Δίκτυο ΑΤΥ
Το δίκτυο ΑΤΥ συνέδεε τις εθνικές αρχές ή τους φορείς που ήταν αρμόδιοι για την αξιολόγηση των τεχνολογιών υγείας.
Το εν λόγω δίκτυο θεσπίστηκε με την οδηγία 2011/24/EΕ περί εφαρμογής των δικαιωμάτων των ασθενών στο πλαίσιο της διασυνοριακής υγειονομικής περίθαλψης για να παρέχει στρατηγική καθοδήγηση και πολιτικές κατευθύνσεις σχετικά με την επιστημονική και τεχνική συνεργασία.
Παρόλο που η συμμετοχή στο δίκτυο ήταν προαιρετική, όλες οι χώρες της ΕΕ υπέβαλαν αίτηση ένταξης και συμμετείχαν ενεργά στις δραστηριότητές του. Το δίκτυο ΑΤΥ κατάρτισε έγγραφα πολιτικής και εξέτασε τομείς πιθανής συνεργασίας, που στη συνέχεια εφαρμόστηκαν στο πλαίσιο των κατωτέρω κοινών δράσεων 2 και 3 του δικτύου EUnetHTA, σύμφωνα με το πρόγραμμα εργασίας τους.
Κοινές δράσεις του EUnetHTA
Οι κοινές δράσεις του EUnetHTA αποτέλεσαν την επιστημονική και τεχνική συνιστώσα της ενωσιακής συνεργασίας σε θέματα ΑΤΥ, η οποία χρηματοδοτήθηκε στο πλαίσιο των προγραμμάτων της ΕΕ για την υγεία:
- Η κοινή δράση 1 (2010-2012, προϋπολογισμός 6 εκατ. ευρώ) ξεκίνησε την ανάπτυξη κοινών κλινικών δραστηριοτήτων ΑΤΥ.
- Η κοινή δράση 2 (2012-2015, προϋπολογισμός 9,5 εκατ. ευρώ) έθεσε σε πιλοτική εφαρμογή τη μεθοδολογία και τις δραστηριότητες που αναπτύχθηκαν κατά την πρώτη κοινή δράση.
- Η κοινή δράση 3 (2017-2021, προϋπολογισμός 20 εκατ. ευρώ) βασίστηκε στις επιτυχίες και τα αποτελέσματα προηγούμενων κοινών δράσεων, εφάρμοσε τις στρατηγικές του δικτύου ΑΤΥ και μετατοπίστηκε από την πιλοτική εφαρμογή στην εκπόνηση κοινών επιστημονικών εκθέσεων, με αυξημένη υιοθέτηση από τους εθνικούς φορείς ΑΤΥ.
Η τρίτη κοινή δράση είχε πρωτοφανή αριθμό κυβερνητικά διορισμένων οργανώσεων από όλες σχεδόν τις χώρες της ΕΕ, καθώς και από υπό ένταξη στην ΕΕ χώρες, χώρες του ΕΟΧ και της ΕΖΕΣ, συμπεριλαμβανομένου και μεγάλου αριθμού σχετικών περιφερειακών οργανισμών και μη κερδοσκοπικών οργανισμών που διεξάγουν ή συμβάλλουν στην ΑΤΥ στην Ευρώπη.
Το 2017 η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δημοσίευσε πρόσκληση εκδήλωσης ενδιαφέροντος για συμμετοχή σε ομάδα ενδιαφερόμενων μερών, η οποία ξεκίνησε τις δραστηριότητές της στις αρχές του 2018. Η ομάδα περιλάμβανε εκπροσώπους των κυριότερων ενδιαφερόμενων μερών που σχετίζονται με την ΑΤΥ (οργανώσεις ασθενών, ενώσεις επαγγελματιών του τομέα της υγείας, ενώσεις φορέων κάλυψης ιατροφαρμακευτικών δαπανών, επαγγελματικές ενώσεις του κλάδου). Η ομάδα ενδιαφερόμενων μερών συνέβαλε ενεργά σε ορισμένα από τα στρατηγικά έγγραφα που εκπόνησε το δίκτυο ΑΤΥ, καθώς και στις πρωτοβουλίες της Επιτροπής στον τομέα της ΑΤΥ.
Στο πρόγραμμα εργασίας της για το 2017, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε ότι θα αναλάβει πρωτοβουλία για την ενίσχυση της ενωσιακής συνεργασίας στον τομέα της ΑΤΥ με στόχο τη βελτίωση της λειτουργίας της ενιαίας αγοράς για τα προϊόντα υγείας. Τόσο τα μέλη του δικτύου ΑΤΥ όσο και οι εταίροι της κοινής δράσης 3 του EUnetHTA, καθώς και πολλές οργανώσεις ενδιαφερόμενων μερών, παρείχαν σημαντική συμβολή στην Επιτροπή κατά την προετοιμασία της πρότασης για την ενίσχυση της ενωσιακής συνεργασίας στον τομέα της ΑΤΥ.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε την πρόταση κανονισμού σχετικά με την ΑΤΥ στις 31 Ιανουαρίου 2018 και η νομοθετική διαδικασία ολοκληρώθηκε τον Δεκέμβριο του 2021.
