Η συνεργασία που αναπτύσσει η ΕΕ στον τομέα της δημόσιας υγείας με τρίτες χώρες και διεθνείς οργανισμούς, έχει ως στόχο:
- την προαγωγή της καλής υγείας για όλους εντός και εκτός των συνόρων της ΕΕ
- την προώθηση αρχών, προτύπων και νομοθετικών κανόνων υψηλής ποιότητας για τη δημόσια υγεία
- την ευαισθητοποίηση σε παγκόσμια θέματα υγείας, στο πλαίσιο της παγκόσμιας πολιτικής της για τη δημόσια υγεία
- την αντιμετώπιση των ανισοτήτων στον τομέα της υγείας μεταξύ χωρών και περιφερειών της ΕΕ.
Για την επίτευξη των στόχων αυτών, η ΕΕ συνεργάζεται με τα ενδιαφερόμενα μέρη και υλοποιεί διάφορες πολιτικές.
Επιπλέον, υλοποιούνται διεθνή προγράμματα από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA).
Συνεργασία με τρίτες χώρες
Η ΕΕ συνεργάζεται για ζητήματα υγείας με τρίτες χώρες, με στόχο την προαγωγή της καλής υγείας για όλους και την προώθηση αρχών, προτύπων και νομοθετικών κανόνων υψηλής ποιότητας για τη δημόσια υγεία.
Συνεργάζεται με:
- χώρες εκτός ΕΕ σε όλο τον κόσμο με βάση διμερείς συμφωνίες
- χώρες που υποβάλλουν αίτηση για να γίνουν δυνάμει υποψήφιες χώρες για προσχώρηση στην ΕΕ
- γειτονικές χώρες που καλύπτονται από την «ευρωπαϊκή πολιτική γειτονίας».
Διμερής συνεργασία με χώρες εκτός ΕΕ σε όλον τον κόσμο
Η ΕΕ έχει συνάψει διμερείς συμφωνίες εταιρικής σχέσης και συνεργασίας με πολλές χώρες σε όλον τον κόσμο. Οι συμφωνίες αυτές καθορίζουν το γενικό πλαίσιο συνεργασίας για τη δημόσια υγεία. Παρέχουν επίσης τη βάση για διμερή συνεργασία μεταξύ μεμονωμένων χωρών της ΕΕ και τρίτων χωρών.
Όταν απαιτείται συνεργασία περισσότερο τεχνικού χαρακτήρα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή (ΓΔ Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων) μπορεί να συνάπτει συμφωνίες για ειδικούς τομείς με τα εθνικά υπουργεία.
Δυνάμει υποψήφιες χώρες για προσχώρηση στην ΕΕ
Η ΕΕ δίνει συμβουλές στις χώρες που υποβάλλουν αίτηση για προσχώρηση στην ΕΕ (καλούμενες «υποψήφιες χώρες») και σε αυτές που μπορεί να υποβάλουν αίτηση προσχώρησης στο μέλλον σχετικά με την πολιτική της για την υγεία και αξιολογεί την πρόοδό τους όσον αφορά την υιοθέτηση των προτύπων και των πολιτικών της ΕΕ για την υγεία. Τα σχετικά «κεφάλαια» των διαπραγματεύσεων προσχώρησης είναι:
- δημόσια υγεία — κεφάλαιο 28 για την προστασία των καταναλωτών και της υγείας
- φαρμακευτικά προϊόντα — κεφάλαιο 1 για την ελεύθερη κυκλοφορία αγαθών.
Η Επιτροπή στηρίζει και καθοδηγεί τις χώρες αυτές παρακολουθώντας ταυτόχρονα την πρόοδο της ενσωμάτωσης των κανόνων της ΕΕ στην εθνική τους νομοθεσία.
Ο μηχανισμός τεχνικής βοήθειας και ανταλλαγής πληροφοριών (TAIEX) και τα προγράμματα αδελφοποίησης με τις διοικήσεις των κρατών μελών της ΕΕ, βοηθούν τις σχετικές χώρες να προσαρμόζουν τα υγειονομικά πρότυπα τους προς εκείνα της ΕΕ και να δημιουργούν ή να αναπτύσσουν τα όργανα και τις διοικητικές δομές που χρειάζονται.
Γειτονικές χώρες
Η Ευρωπαϊκή Πολιτική Γειτονίας (ΕΠΓ) είναι η κύρια εξωτερική πολιτική της ΕΕ προς 16 γειτονικές της χώρες.
Βασίζεται σε διμερή σχέδια δράσης που συμφωνούνται μεταξύ της ΕΕ και κάθε χώρας εταίρου, τα οποία καθορίζουν το πρόγραμμα των μεταρρυθμίσεων για περίοδο 3 έως 5 ετών και — ανάλογα με τις προτεραιότητες κάθε χώρας — μπορούν να αφορούν για παράδειγμα:
- τη μεταρρύθμιση του τομέα της υγείας και της δημόσιας υγείας, καθώς και τον διάλογο για την πολιτική στον τομέα της υγείας
- πληροφορίες και γνώσεις για την υγεία
- την καταπολέμηση των μεταδοτικών νόσων και άλλων απειλών κατά της υγείας
Η στήριξη περιλαμβάνει, για παράδειγμα, προγράμματα κατάρτισης όπως το μεσογειακό πρόγραμμα για την κατάρτιση στον τομέα της επιδημιολογικής παρέμβασης (MediPIET), καθώς και συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC).
Η Επιτροπή συνεργάζεται στενά με τις 3 χώρες της Ανατολικής Ευρώπης που έχουν συνάψει συμφωνίες σύνδεσης με την ΕΕ (Ουκρανία, Μολδαβία και Γεωργία). Βοηθά τις χώρες αυτές να προσαρμόσουν τους κανόνες δημόσιας υγείας τους με εκείνους της ΕΕ και εισάγει γενικές μεταρρυθμίσεις στον τομέα της δημόσιας υγείας.
Τα χρηματοδοτικά μέσα που στηρίζουν την πολιτική είναι (ο TAIEX και τα προγράμματα αδελφοποίησης).
