Zdrowe nastawienie: działania Komisji Europejskiej na rzecz zdrowia psychicznego
John F. Ryan, dyrektor Dyrekcji Komisji Europejskiej ds. Zdrowia Publicznego, mówi o pracach Komisji w dziedzinie zdrowia psychicznego, w tym na temat nowego wspólnego działania w dziedzinie zdrowia psychicznego oraz na temat nowej grupy zainteresowanych stron na platformie polityki zdrowotnej UE, która będzie zajmować się w szczególności kwestiami zdrowia psychicznego w kontekście pandemii COVID-19.
Jakie koszty ponosi społeczeństwo w związku ze słabym zdrowiem psychicznym?
Dwa lata temu poświęciliśmy zdrowiu psychicznemu jeden rozdział sprawozdania na temat inicjatywy „Stan zdrowia w UE”. Zawarto w nim otrzeźwiające dane na temat kosztu złego stanu zdrowia psychicznego dla naszych obywateli i społeczeństwa. Problemy ze zdrowiem psychicznym dotykają około 84 mln osób w całej UE, tj. ponad jedną szóstą obywateli! Łącznie wydajemy ponad 600 mld euro – ponad 4 proc. naszego PKB – na konsekwencje złego stanu zdrowia psychicznego, ale tylko jedna trzecia tej kwoty to bezpośrednie wydatki na opiekę zdrowotną. Dużo wyższą cenę płacimy w sposób pośredni przez utratę pracy i mniejszą produktywność, a także przez dodatkowe wydatki na zabezpieczenie społeczne. Pozytywną wiadomością jest to, że inwestowanie w zdrowie psychiczne pozwala budować mocny fundament bardziej zrównoważonego, długoterminowego wzrostu gospodarczego, a także ogólnego zdrowia naszych obywateli.
Od jak dawna Komisja prowadzi działania w dziedzinie zdrowia psychicznego?
Nasze zaangażowanie trwa już od niemal dwudziestu lat. W naszej pierwszej zielonej księdze zwróciliśmy uwagę na duże znaczenie promowania zdrowia psychicznego u wszystkich, zwalczania problemu złego stanu zdrowia psychicznego i poprawy jakości życia osób w złym stanie psychicznym lub osób z zaburzeniami psychicznymi. W księdze tej zaproponowaliśmy także opracowanie systemu informacji, badań oraz wiedzy w zakresie zdrowia psychicznego na potrzeby UE. Od tamtego czasu objęliśmy wsparciem wiele inicjatyw, współpracowaliśmy z ekspertami, społeczeństwem obywatelskim i decydentami ze wszystkich państw członkowskich. Udało nam się zebrać wiedzę i dobre praktyki, szczególnie w obszarach o kluczowym znaczeniu, takich jak zapobieganie depresji i samobójstwom, uwzględnianie kwestii zdrowia psychicznego we wszystkich politykach, inicjatywy na rzecz poprawy sytuacji w miejscach pracy i szkołach, rola e-zdrowia oraz usługi oparte na społeczności.
Jaką pomoc zapewnia Komisja w chwili obecnej?
Wspieramy państwa członkowskie w ich działaniach na rzecz promowania zdrowia i dobrostanu psychicznego, zapobiegania złemu stanowi zdrowia psychicznego oraz zapewniania szybkiego dostępu do wysokiej jakości usług. Te kwestie znajdują się w centrum naszych działań. Chcemy wprowadzać rzeczywiste zmiany, korzystając z narzędzi, o których wiemy, że przynoszą najlepsze rezultaty. Chcemy oszczędzić państwom członkowskim wywarzania otwartych drzwi i umożliwić im skoncentrowanie się na osiąganiu celów. Przy pomocy Wspólnego Centrum Badawczego Komisji określamy dobre praktyki, pytamy ministerstwa zdrowia, które z nich są najbardziej odpowiednie, a także wspieramy wdrażanie tych praktyk w obszarach wskazanych przez państwa członkowskie jako priorytetowe.
W dziedzinie zdrowia psychicznego wybraliśmy cztery konkretne praktyki spośród inicjatyw, które wspieraliśmy w poprzednich latach. Możemy teraz dofinansowywać wdrażanie ich na większą skalę za pośrednictwem Programu działań UE w dziedzinie zdrowia, przekazując na ten cel nawet 8,4 mln euro. W chwili obecnej trwają prace nad nowym wspólnym działaniem w dziedzinie zdrowia psychicznego oraz ocena wniosków w sprawie dwóch projektów.
Ciężko pracujemy także, aby wspierać zainteresowane strony w ich działaniach na rzecz walki ze skutkami pandemii COVID-19 dla zdrowia psychicznego. Jest to najważniejsze wyzwanie, z którym będziemy się zmagać jeszcze przez jakiś czas. Pandemia wpływa na każdego z nas w inny sposób, ale wszyscy musimy pogodzić się z napięciem wynikającym z ograniczeń w przemieszczaniu się, izolacji społecznej oraz z obawami o zdrowie nasze i naszych bliskich.
Właśnie dlatego w ramach platformy polityki zdrowotnej UE stworzyliśmy przestrzeń dla zainteresowanych organizacji, w której mogą one spotkać się i przedstawić swoje obawy związane z wpływem pandemii na zdrowie psychiczne, a także wymienić się praktykami i wiedzą w zakresie zdrowia psychicznego. Wyniki prac, w których wzięło udział ponad 60 uczestników, zostaną przedstawione za pośrednictwem webinariów organizowanych przez platformę polityki zdrowotnej UE, a pierwsze z nich ma odbyć się jeszcze w tym miesiącu.
Działania na poziomie UE
Komisja Europejska – Zdrowie i Bezpieczeństwo Żywności |
Grupa Sterująca ds. Promocji Zdrowia, Profilaktyki Chorób i Zarządzania Chorobami Niezakaźnymi Komisja Europejska – Zdrowie i Bezpieczeństwo Żywności |
Aktualności
Webinarium odbędzie się na platformie polityki zdrowotnej, a poprowadzą je Dyrekcja Generalna Komisji Europejskiej ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności oraz organizacja Mental Health Europe pełniąca funkcję koordynatora grupy sieci dotyczącej wpływu pandemii COVID-19 na zdrowie psychiczne. |
Ta sieć, skierowana do europejskich organizacji nienastawionych na zysk, jest miejscem wymiany wiedzy i praktyk w kwestiach dotyczących zdrowia psychicznego w kontekście pandemii COVID-19. Jej celem jest także opracowanie zestawu wytycznych, które pomogą odnieść się do aspektów zdrowia psychicznego w kontekście pandemii COVID-19. Dostęp do sieci można uzyskać za pośrednictwem platformy. |
Pierwszy Europejski Tydzień Zdrowia Psychicznego – 4–10 maja 2020 r. Organizacja Mental Health Europe zorganizowała pierwszy europejski tydzień świadomości na temat zdrowia psychicznego, którego hasłem jest „Razem damy radę”. Jego celem było m.in. zwrócenie uwagi na znaczenie zdrowia psychicznego podczas kryzysu związanego z COVID-19 i nie tylko. |
Pomimo pewnej poprawy od czasu rozpoczęcia pandemii poziom samopoczucia był najniższy wśród osób młodych oraz niepracujących. Mimo że od kwietnia wzrósł poziom zadowolenia z życia oraz optymizmu, osoby młode wciąż czują się wyłączone ze społeczeństwa i to właśnie one są najbardziej zagrożone depresją. |
Organizatorem tego globalnego wydarzenia jest Światowa Federacja Zdrowia Psychicznego, a założeniem jest przybliżenie się do osiągnięcia celu polegającego na zapewnieniu dostępu do opieki w zakresie zdrowia psychicznego dla wszystkich. Największy nacisk położono na kwestie takie jak świadomość, rzecznictwo, dostępność i działanie. |
Organizacja WHO/Europe rozpoczęła realizację nowej inicjatywy przewodniej w zakresie zdrowia psychicznego zrzeszającej szereg specjalistów ds. zdrowia psychicznego, ideologów, użytkowników usług oraz innych partnerów, w ramach której prowadzone będą działania zmierzające do zapewnienia skuteczniejszych polityk i praktyk w obszarze zdrowia psychicznego. |
Warsztaty na temat najlepszych praktyk w zakresie zdrowia psychicznego oraz możliwych do wdrożenia wyników badań w dziedzinie zdrowia psychicznego odbyły się w siedzibie Wspólnego Centrum Badawczego Komisji Europejskiej w Isprze we Włoszech. |
Projekty realizowane w ramach programu działań w dziedzinie zdrowia
Prace nad nowym wspólnym działaniem w dziedzinie zdrowia psychicznego i ocena projektów Termin składania wniosków upłynął. W chwili obecnej trwa ocena wniosków oraz prace nad wspieraniem wdrażania najlepszych praktyk w obszarze zdrowia psychicznego za pośrednictwem planu prac na 2020 r. w ramach Programu działań UE w dziedzinie zdrowia. |
Inne ciekawe strony
Eurostat: zdrowie psychiczne i statystyki dotyczące tematów powiązanych Czy wiesz, że 3,7 proc. wszystkich zgonów w UE w 2016 r. miało miejsce wskutek zaburzeń psychicznych i behawioralnych? Więcej statystyk dotyczących zdrowia psychicznego można znaleźć na specjalnej stronie internetowej Eurostatu. |
EUFAMI – wspieranie rodzin dotkniętych problemami zdrowia psychicznego |