Relacje w dziedzinie zdrowia publicznego między UE a państwami niebędącymi członkami UE i organizacjami międzynarodowymi mają na celu:
- promowanie dobrego zdrowia dla wszystkich w UE i poza jej granicami
- promowanie wysokiej jakości zasad, norm i przepisów w dziedzinie zdrowia publicznego
- podnoszenie ogólnej świadomości na temat zdrowia w ramach unijnej globalnej polityki w dziedzinie zdrowia publicznego
- rozwiązanie problemu nierówności pod względem stanu zdrowia i dostępu do opieki zdrowotnej pomiędzy różnymi krajami i regionami w UE.
Cele te realizuje się poprzez działania w różnych obszarach i we współpracy ze stronami, których dotyczą.
Ponadto Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) i Europejska Agencja Leków (EMA) prowadzą aktualnie programy międzynarodowe.
Współpraca z państwami niebędącymi członkami UE
UE współpracuje z krajami spoza UE, aby promować zdrowie oraz wspierać wysokiej jakości zasady, normy i prawodawstwo w zakresie zdrowia publicznego.
UE współpracuje z:
- krajami spoza UE na całym świecie w oparciu o umowy dwustronne
- krajami ubiegającymi się o członkostwo w UE
- krajami sąsiadującymi z UE objętymi europejską polityką sąsiedztwa.
Współpraca dwustronna z krajami spoza UE na całym świecie
UE zawarła dwustronne umowy o partnerstwie i współpracy z wieloma krajami na całym świecie. Umowy te określają ogólne ramy współpracy w dziedzinie zdrowia publicznego. Mogą one również posłużyć za podstawę do dwustronnej współpracy między poszczególnymi państwami UE i państwami niebędącymi członkami UE.
Jeżeli potrzebna jest współpraca o bardziej technicznym charakterze, Komisja Europejska (DG ds. Zdrowia i Bezpieczeństwa Żywności) może zawrzeć porozumienia sektorowe z ministerstwami poszczególnych krajów.
Potencjalne nowe państwa członkowskie UE
UE doradza państwom, które ubiegają się o członkostwo w UE (tzw. krajom kandydującym), oraz innym krajom, które mogą w przyszłości ubiegać się o członkostwo w UE, w kwestiach dotyczących polityki zdrowotnej UE oraz ocenia postępy tych krajów we wdrażaniu unijnych standardów i strategii w dziedzinie zdrowia. Odpowiednie rozdziały negocjacji akcesyjnych są następujące:
- Zdrowie publiczne – rozdział 28 dotyczący ochrony zdrowia i konsumentów
- Produkty lecznicze – rozdział 1 dotyczący swobodnego przepływu towarów.
Komisja wspiera te kraje i udziela im wskazówek oraz monitoruje ich postępy we wprowadzaniu odpowiednich przepisów unijnych do prawodawstwa krajowego.
Instrument pomocy technicznej i wymiany informacji (TAIEX) oraz programy partnerskie z udziałem organów administracji krajów UE pomagają zainteresowanym krajom w dostosowaniu ich norm zdrowotnych do norm UE oraz stworzeniu instytucji i struktur administracyjnych, których potrzebują.
Kraje sąsiadujące z UE
Europejska polityka sąsiedztwa (EPS) to główny instrument polityki zagranicznej UE względem jej 16 sąsiadów.
EPS opiera się na dwustronnych planach działania uzgadnianych między UE a każdym z krajów partnerskich, które określają plany reform na okres od 3 do 5 lat. Zależnie od priorytetów poszczególnych państw taka współpraca może obejmować m.in. następujące obszary:
- reforma zdrowia i sektora zdrowia publicznego oraz dialog dotyczący polityki zdrowotnej
- informacje i wiedza na temat zdrowia
- zwalczanie chorób zakaźnych i innych zagrożeń dla zdrowia.
Wsparcie obejmuje na przykład programy szkoleniowe, takie jak śródziemnomorski program szkolenia w zakresie epidemiologii interwencyjnej (MediPIET), oraz współpracę z Europejskim Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC).
Komisja ściśle współpracuje z trzema państwami Europy Wschodniej, które zawarły z UE układy o stowarzyszeniu (Ukraina, Mołdawia i Gruzja). Pomaga im w zbliżaniu krajowych przepisów dotyczących zdrowia publicznego do przepisów UE i wprowadzaniu ogólnych reform w dziedzinie zdrowia publicznego.
Istnieją również instrumenty finansowe wspierające tej realizację polityki (TAIEX i programy partnerskie).
