Μετάβαση στο κύριο περιεχόμενο
Λογότυπος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
el
Public Health

Επισκόπηση

Ο εμβολιασμός αποτελεί το πρωτεύον εργαλείο για την πρόληψη των ασθενειών και ένα από τα πλέον αποτελεσματικά από πλευράς κόστους μέτρα για τη δημόσια υγεία. 

Η ανοσοποίηση μέσω των εμβολίων είναι η καλύτερη άμυνα που έχουμε απέναντι σε σοβαρές και ενίοτε θανατηφόρες μεταδοτικές ασθένειες, οι οποίες μπορούν να προληφθούν.

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), ο εμβολιασμός αποτρέπει περίπου 3,5 έως 5 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως κάθε χρόνο και μειώνει το κόστος θεραπείας για συγκεκριμένες νόσους.

Χάρη στον εκτεταμένο εμβολιασμό:

  • η ευλογιά έχει εξαλειφθεί
  • η Ευρώπη έχει απαλλαγεί από την πολιομυελίτιδα
  • πολλές άλλες νόσοι έχουν σχεδόν εξαλειφθεί

Τα εμβόλια που χρησιμοποιούνται στην ΕΕ είναι ασφαλή και αποτελεσματικά

Στην Ευρωπαϊκή Ένωση εφαρμόζονται πολύ αυστηροί κανόνες για την έγκριση οποιουδήποτε εμβολίου διατίθεται στην αγορά.
Ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Φαρμάκων (EMA) διενεργεί την αξιολόγηση και την εποπτεία των εμβολίων, αμέσως μετά τον σχεδιασμό τους. Μετά από ενδελεχείς δοκιμές, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή μπορεί να εκδώσει άδεια κυκλοφορίας στην αγορά.

Ο EMA εξακολουθεί να αξιολογεί την ασφάλεια των εμβολίων μετά τη διάθεσή τους στην αγορά και να διενεργεί επιτήρηση μετά την έγκρισή τους. Όλα αυτά τα βήματα έχουν σχεδιαστεί για να εξασφαλίζουν τη μέγιστη δυνατή ασφάλεια, με τελικό μέλημα την υγεία και την ευημερία του πληθυσμού.

Όλα τα συστατικά των εμβολίων που διατίθενται στην αγορά της Ευρωπαϊκής Ένωσης υποβάλλονται σε αυστηρούς ελέγχους και θεωρούνται, έπειτα από σειρά μελετών, ασφαλή στο πλαίσιο των εν λόγω εμβολίων.

Οι σημερινές προκλήσεις

Σήμερα, περισσότερα από 100 εκατομμύρια παιδιά παγκοσμίως εμβολιάζονται ετησίως κατά ασθενειών όπως η διφθερίτιδα, ο τέτανος, ο κοκκύτης, η φυματίωση, η πολιομυελίτιδα, η ιλαρά και η ηπατίτιδα Β. 

Ωστόσο, παρότι τα προγράμματα ανοσοποίησης στην παιδική ηλικία έχουν σώσει εκατομμύρια ζωές, η ΕΕ και οι γειτονικές χώρες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν εστίες νόσων που προλαμβάνονται με εμβολιασμό, λόγω των ανεπαρκών ποσοστών εμβολιαστικής κάλυψης. 

Επιπλέον, είναι αναγκαίο να υιοθετηθεί μια προσέγγιση του εμβολιασμού καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής για να αξιοποιηθούν στο μέγιστο οι δυνατότητες της ανοσοποίησης σε όλες τις ηλικίες. Αυτό σημαίνει ότι τα άτομα πρέπει να διατηρούν ενήμερα τα συνιστώμενα εμβόλια, σύμφωνα με τα εθνικά προγράμματα και τις κατευθυντήριες γραμμές.

Τα πιθανά εμπόδια στον εμβολιασμό είναι πολύπλοκα και περιλαμβάνουν συνδυασμό παραγόντων, όπως η περιορισμένη πρόσβαση σε υπηρεσίες ανοσοποίησης, η διακοπή του εφοδιασμού, οι συγκρούσεις και η αστάθεια, ή η παραπληροφόρηση σχετικά με τα εμβόλια.

Οι προκλήσεις όσον αφορά την εμπιστοσύνη του κοινού στον εμβολιασμό, οι γεωγραφικές διαφορές ως προς την πρόσβαση στα εμβόλια και την καθιέρωσή τους, καθώς και η αύξηση των ψευδών και παραπλανητικών πληροφοριών σχετικά με τον εμβολιασμό, αποτελούν πηγή ανησυχίας και μείζονα πρόκληση για τους εμπειρογνώμονες στον τομέα της δημόσιας υγείας.

Η εξασφάλιση ισότιμης πρόσβασης στα εμβόλια για όλους τους πολίτες της ΕΕ, η καταπολέμηση της εσφαλμένης πληροφόρησης και της παραπληροφόρησης, καθώς και η βελτίωση της εμπιστοσύνης στα εμβόλια αποτελούν κοινούς στόχους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και των κρατών μελών της ΕΕ.

Δράση σε επίπεδο ΕΕ

Παρόλο που η πολιτική εμβολιασμού εμπίπτει στην αρμοδιότητα των εθνικών αρχών, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στηρίζει τις χώρες της ΕΕ για τον συντονισμό των πολιτικών τους και των προγραμμάτων τους.

Τον Δεκέμβριο του 2018 οι υπουργοί Υγείας της ΕΕ ενέκριναν σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με την ενίσχυση της συνεργασίας για την καταπολέμηση των νόσων που προλαμβάνονται με εμβολιασμό. 

Αυτή η πρωτοβουλία πολιτικής ζητά δράσεις, όπως ο συντονισμός της προμήθειας εμβολίων, η στήριξη της έρευνας και της καινοτομίας και η αντιμετώπιση της επιφυλακτικότητας απέναντι στον εμβολιασμό. Γενικός στόχος είναι να αυξηθεί η καθιέρωση του εμβολιασμού στην ΕΕ από τη σκοπιά του κύκλου ζωής.

Επιπλέον, η Επιτροπή βοηθά τις χώρες της ΕΕ να διατηρούν ή να αυξάνουν τα ποσοστά εμβολιασμού με τους εξής τρόπους:

Μεταξύ του 2022 και του 2025, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διεξήγαγε μια επικοινωνιακή εκστρατεία με τίτλο «#UnitedInProtection» (Ενωμένοι στην προστασία), με σκοπό να αυξήσει την επίγνωση σχετικά με τα οφέλη μιας διά βίου προσέγγισης του εμβολιασμού.

Η εκστρατεία αυτή αποσκοπούσε στο να στηρίξει τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων εμβολιασμού, ειδικά για τις εξής νόσους:

  • Ιλαρά
  • Εποχική γρίπη
  • COVID-19
  • Ιός των ανθρώπινων θηλωμάτων
  • Ιός ηπατίτιδας Β
  • Κοκκύτης

Η εκστρατεία εστιάστηκε ιδιαίτερα στις σχετικές πληθυσμιακές ομάδες σε χώρες με χαμηλή εμβολιαστική κάλυψη ή εμπιστοσύνη στα εμβόλια, μέσω στοχευμένου επικοινωνιακού υλικού και συμπράξεων με τους επαγγελματίες του τομέα της υγείας.

Ένας από τους στόχους του ευρωπαϊκού σχεδίου για την καταπολέμηση του καρκίνου είναι να εξαλείψει τον καρκίνο του τραχήλου της μήτρας μέσω του εμβολιασμού των νέων κατά του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) ο οποίος τον προκαλεί και συνδέεται επίσης με καρκίνους του κεφαλιού και του τραχήλου, καθώς και με τον καρκίνο του πρωκτού.

Πιο συγκεκριμένα, στόχος του σχεδίου είναι να εμβολιαστεί τουλάχιστον το 90 % του πληθυσμού-στόχου στην ΕΕ, δηλ. τα κορίτσια, και να αυξηθεί σημαντικά το ποσοστό εμβολιασμού των αγοριών.

Το 2024 η Επιτροπή υπέβαλε πρόταση σύστασης του Συμβουλίου σχετικά με τους καρκίνους που προλαμβάνονται με εμβολιασμό προκειμένου να βοηθήσει τα κράτη μέλη της EΕ να αυξήσουν τη χρήση του εμβολιασμού κατά του ιού των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV) και του ιού της ηπατίτιδας Β (HBV). 

Οι συστάσεις προς τις χώρες της ΕΕ περιλαμβάνουν την ευκολότερη πρόσβαση στον εμβολιασμό, τη στοχευμένη επικοινωνία σχετικά με τη σημασία του εμβολιασμού κατά του HPV και του HBV στο πλαίσιο της πρόληψης του καρκίνου, και την καλύτερη παρακολούθηση των ποσοστών εμβολιαστικής κάλυψης ως τεκμηρίωση της δράσης για τη δημόσια υγεία.

Ασφαλή εμβόλια κατά της COVID-19 για τους Ευρωπαίους

Κοινή δράση για τον εμβολιασμό

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενίσχυσε τη στήριξή της στις εθνικές προσπάθειες που αποσκοπούν στο να αυξήσουν την εμβολιαστική κάλυψη, μεταξύ άλλων, μέσω της Κοινής Δράσης για τον Εμβολιασμό, η οποία συγχρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα της ΕΕ για την Υγεία (3,55 εκατ. ευρώ).

Η Κοινή Δράση για τον Εμβολιασμό, η οποία δρομολογήθηκε το 2018, είχε ως στόχο να καταπολεμήσει την επιφυλακτικότητα απέναντι στον εμβολιασμό και να αυξήσει την εμβολιαστική κάλυψη στην ΕΕ. Συντονίζεται από το Εθνικό Ίδρυμα Υγείας και Ιατρικής Έρευνας της Γαλλίας (INSERM), με τη συμμετοχή 20 χωρών (17 χώρες της ΕΕ και 3 χώρες εκτός ΕΕ).

Η κοινή δράση συμβάλλει επίσης στην ενίσχυση της συνεργασίας των εθνικών συμβουλευτικών ομάδων ανοσοποίησης, με στόχο την ενίσχυση της διαφάνειας και της εμπιστοσύνης στη διαδικασία λήψης αποφάσεων όσον αφορά την εισαγωγή νέων εμβολίων.

Συνασπισμός για τον εμβολιασμό

Την άνοιξη του 2019 ιδρύθηκε συνασπισμός για τον εμβολιασμό, ο οποίος φέρνει σε επαφή ευρωπαϊκές ενώσεις επαγγελματιών του τομέα της υγείας και φοιτητών ώστε να υποστηρίξουν τον εμβολιασμό στο πλαίσιο της εργασίας τους με τους πολίτες και τους ομοτίμους τους. Τα μέλη του συνασπισμού δεσμεύονται να παρέχουν ακριβείς πληροφορίες στο κοινό, να διαψεύδουν τους μύθους γύρω από τον εμβολιασμό και τα εμβόλια, και να ανταλλάσσουν βέλτιστες πρακτικές.

Σχετικές πληροφορίες

Latest updates

Δείτε τα όλα