Ο καρκίνος είναι μία από τις κύριες προτεραιότητες της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στον τομέα της υγείας. Οι πολιτικές κατευθύνσεις της προέδρου της Επιτροπής, κ. Φον ντερ Λάιεν αναφέρονται σε «ένα ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου, με σκοπό τη στήριξη των κρατών μελών προκειμένου να βελτιώσουν τον έλεγχο και την περίθαλψη του καρκίνου», ώστε να μειωθεί η ταλαιπωρία που προκαλείται από την εν λόγω νόσο και να μπορέσει η Ευρώπη να αναλάβει ηγετικό ρόλο στην καταπολέμηση του καρκίνου.
Ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου
Στην επιστολή ανάθεσης καθηκόντων προς την επίτροπο Υγείας, κ. Στέλλα Κυριακίδου καθορίζεται η ανάγκη υποστήριξης των χωρών της ΕΕ στο έργο τους για την πρόληψη και την περίθαλψη του καρκίνου.
Το ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου, που παρουσιάστηκε τον Φεβρουάριο του 2021, αποτελεί την απάντηση της ΕΕ στις ολοένα και μεγαλύτερες προκλήσεις καθώς και στις εξελίξεις στον τομέα αντιμετώπισης του καρκίνου και αποτελεί πολιτική δέσμευση ότι θα καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια στη μάχη κατά του καρκίνου.
Με βάση δέκα εμβληματικές πρωτοβουλίες και διάφορες υποστηρικτικές δράσεις, αποτελεί μέρος των προτάσεων της Επιτροπής για μια ισχυρή Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας, με σκοπό την εξασφάλιση μιας ασφαλέστερης, καλύτερα προετοιμασμένης και ανθεκτικότερης ΕΕ.
Το ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου στηρίζει το έργο των κρατών μελών για την πρόληψη του καρκίνου και τη διασφάλιση υψηλής ποιότητας ζωής για τους καρκινοπαθείς, τους επιζώντες ασθενείς, τις οικογένειες και τους φροντιστές τους και διαρθρώνεται γύρω από ορισμένους βασικούς τομείς στους οποίους η ΕΕ μπορεί να προσδώσει μέγιστη αξία:
- πρόληψη
- έγκαιρη ανίχνευση
- διάγνωση και θεραπεία
- ποιότητα ζωής των καρκινοπαθών και των επιζώντων
Εμβληματικές πρωτοβουλίες
- Πρόληψη:
- Έγκαιρη ανίχνευση:
- Διάγνωση και θεραπεία:
- Ποιότητα ζωής των καρκινοπαθών και των επιζώντων:
- Μείωση των ανισοτήτων:
- Παιδικός/Παιδιατρικός καρκίνος:
- Έρευνα και καινοτομία, ψηφιακή και εξατομικευμένη ιατρική:
Το σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου συνδέεται με άλλες προτεραιότητες της Επιτροπής, ιδίως με τη φαρμακευτική στρατηγική για την Ευρώπη και τη στρατηγική της ΕΕ «Από το αγρόκτημα στο πιάτο», καθώς και με τον ευρωπαϊκό χώρο δεδομένων για την υγεία. Ο καρκίνος είναι ένα από τα πεδία της ευρωπαϊκής αποστολής έρευνας και καινοτομίας και μέρος του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη».
Στο πλαίσιο της ομάδας εμπειρογνωμόνων για τη δημόσια υγεία συστάθηκε μια υποομάδα για τον καρκίνο, η προεδρία της οποίας ασκείται από κοινού με τη Γενική Διεύθυνση Έρευνας και Καινοτομίας.
Το πρόγραμμα EU4Health (2021-2027) θα παράσχει οικονομική και τεχνική στήριξη στα κράτη μέλη, συμβάλλοντας στις προσπάθειες ενίσχυσης των συστημάτων υγείας.
Καρκίνος: στοιχεία και στατιστικές
Ο καρκίνος είναι η δεύτερη αιτία θανάτου στις χώρες της ΕΕ μετά τις καρδιαγγειακές νόσους. Κάθε χρόνο 2,6 εκατομμύρια άτομα διαγιγνώσκονται με τη νόσο, η οποία προκαλεί τον θάνατο 1,2 εκατομμυρίων ατόμων.
Δεδομένου ότι η Ευρώπη αριθμεί το ένα τέταρτο των συνολικών κρουσμάτων καρκίνου και λιγότερο από το 10 % του παγκόσμιου πληθυσμού, είναι προφανές ότι ο καρκίνος αποτελεί τεράστια απειλή για την κοινωνία μας. Ο συνολικός οικονομικός αντίκτυπος του καρκίνου στην Ευρώπη ανέρχεται σε 100 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
Σύμφωνα με τις εκθέσεις για την κατάσταση της υγείας στην ΕΕ, ο καρκίνος αποτελεί έναν από τους κυριότερους παράγοντες πρόωρων θανάτων στην ΕΕ. Έχει επιπτώσεις στην ατομική υγεία, αλλά και σημαντικό κοινωνικό και οικονομικό αντίκτυπο.
Η νόσος αυτή ασκεί πίεση στα εθνικά συστήματα υγειονομικής περίθαλψης και κοινωνικής προστασίας καθώς και στους κρατικούς προϋπολογισμούς και επηρεάζει την παραγωγικότητα και την ανάπτυξη της οικονομίας. Επομένως, χρειαζόμαστε πιο ανθεκτικά συστήματα υγείας. Ειδικότερα για να υποστηριχθούν τα κράτη μέλη που χρειάζονται περισσότερο την χάραξη πολιτικής βάσει στοιχείων, ώστε να διασφαλίζεται ότι όλοι οι πολίτες της ΕΕ έχουν ισότιμη πρόσβαση σε υπηρεσίες υψηλής ποιότητας όσον αφορά την πρόληψη, τα διαγνωστικά μέσα, τη θεραπεία και την παροχή περίθαλψης μετά τη θεραπεία του καρκίνου.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι το 40 % των καρκίνων μπορεί να προληφθεί, αν εφαρμόσουμε όσα γνωρίζουμε ήδη. Ωστόσο, επί του παρόντος, μόνο το 3 % των προϋπολογισμών για την υγεία δαπανάται για την προαγωγή της υγείας και την πρόληψη των ασθενειών. Επομένως, το πεδίο δράσης είναι τεράστιο.
Η δράση για την πρόληψη του καρκίνου συμβάλλει επίσης στην καταπολέμηση της παχυσαρκίας και άλλων μη μεταδοτικών νοσημάτων, όπως τα καρδιαγγειακά νοσήματα και ο διαβήτης, καθώς παρουσιάζουν κοινούς παράγοντες κινδύνου.
Πλαίσιο πολιτικής
- Ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου - Ανακοίνωση της Επιτροπής προς το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο - SWD(2021) 13 - Γλωσσικές εκδόσεις στη Eur-Lex
- Σύσταση του Συμβουλίου σχετικά με τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου στην ΕΕ
- Συμπεράσματα του Συμβουλίου για τη μείωση του άχθους του καρκίνου
- Ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου σχετικά με την καταπολέμηση του καρκίνου στη διευρυμένη Ευρωπαϊκή Ένωση
- Ευρωπαϊκός Κώδικας κατά του Καρκίνου
- Έκθεση σχετικά με την εφαρμογή της σύστασης του Συμβουλίου για τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου στην Ευρωπαϊκή Ένωση
- Ευρωπαϊκές κατευθυντήριες γραμμές για τη διασφάλιση της ποιότητας στον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του μαστού, του παχέος εντέρου και του τραχήλου της μήτρας.
Πρωτοβουλίες για την πρόληψη και τον έλεγχο του καρκίνου
Ο καρκίνος αποτελεί σημαντικό πρόβλημα υγείας και, επομένως, η ΕΕ με τη στήριξη του άρθρου 168 της ΣΛΕΕ έχει την αρμοδιότητα να υποστηρίζει, να συντονίζει ή να συμπληρώνει τις δράσεις των κρατών μελών για την προστασία και τη βελτίωση της ανθρώπινης υγείας.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή από το 1985 καταβάλλει προσπάθειες από κοινού με τα κράτη μέλη της ΕΕ και την κοινωνία των πολιτών για την καταπολέμηση του καρκίνου, σε στενή συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, το Κοινό Κέντρο Ερευνών και τον Διεθνή Οργανισμό Έρευνας για τον Καρκίνο.
Οι πρωτοβουλίες που συντονίζει το Κοινό Κέντρο Ερευνών της Επιτροπής στον τομέα της πρόληψης και του ελέγχου του καρκίνου περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:
- Ευρωπαϊκό σύστημα ενημέρωσης για τον καρκίνο (ECIS)
- Ευρωπαϊκό δίκτυο μητρώων καρκίνου (ENCR)
- Πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για τον καρκίνο του μαστού (ECIBC)
Η χρηματοδότηση του προγράμματος για την υγεία συνεισφέρει στα ευρωπαϊκά δίκτυα αναφοράς για τον καρκίνο, καθώς και σε κοινές δράσεις σχετικά με τα ακόλουθα:
- Ευρωπαϊκή σύμπραξη για τη Δράση κατά του Καρκίνου (EPAAC)
- Συνολική αντιμετώπιση του καρκίνου (CANCON)
- Σπάνιες μορφές καρκίνου (JARC)
- Καινοτόμος σύμπραξη για τη δράση κατά του καρκίνου (iPAAC)
Σχετικές πληροφορίες
- Προσυμπτωματικός έλεγχος του καρκίνου — Βελτίωση της πρόληψης του καρκίνου σε ολόκληρη την ΕΕ
- Υγεία και μακροχρόνια περίθαλψη
- Ευρωπαϊκή σύμπραξη για τη δράση κατά του καρκίνου
- Ενίσχυση της καινοτομίας και της συνεργασίας για την αντιμετώπιση του καρκίνου στην Ευρώπη
- Ευρωπαϊκός οδηγός για τη βελτίωση της ποιότητας όσον αφορά τον ολοκληρωμένο έλεγχο του καρκίνου
- Ομάδα εμπειρογνωμόνων για την αντιμετώπιση του καρκίνου
- Χάρτης πορείας για την εφαρμογή δράσεων για την ενίσχυση της συνεργασίας κατά των νόσων που προλαμβάνονται με εμβολιασμό
- Eurostat (Στατιστική Υπηρεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης): Στατιστικά στοιχεία για τον καρκίνο