It-trattamenti mediċi bbażati fuq it-tessuti u ċ-ċelloli qed jiżdiedu kemm fin-numru kif ukoll fil-frekwenza bis-saħħa ta’ avvanzi sinifikanti fil-bijoteknoloġija.
Iċ-ċelloli staminali li jiffurmaw id-demm huma trapjantati mid-donaturi tal-mudullun (jew tad-demm tal-kurdun) lil pazjenti bil-kanċer tad-demm, u/filwaqt li l-gameti jintużaw għal fertilizzazzjoni in vitro (IVF). It-tnejn huma terapiji mediċi magħrufa sew li jużaw iċ-ċelloli umani. Użi siewja oħrajn tat-tessuti umani jinkludu t-trapjant tal-ġilda għal vittmi ta’ ħruq, jew it-trapjant tal-kornea biex terġa’ tingħata l-vista.
Il-mudullun (ċelloli staminali ematopojetiċi) u l-gameti (spermi, ċelloli tal-bajd) għall-IVF jistgħu jingħataw minn donaturi ħajjin, filwaqt li s-sostituzzjoni ta’ tessuti (bħal ġilda, għadam, kornea jew valvijiet tal-qalb) jistgħu jingħataw wara l-mewt.
Il-Kummissjoni Ewropea tipprovdi finanzjament għal Azzjonijiet fil-qasam tal-SoHO prinċipalment fil-forma ta’ proġetti jew azzjonijiet konġunti mal-awtoritajiet nazzjonali. L-azzjonijiet għandhom l-għan li jappoġġjaw il-mandat tal-UE dwar is-sikurezza u l-kwalità, iżda jistgħu jservu wkoll biex jippromwovu prijoritajiet ta’ politika oħrajn, bħat-titjib fid-disponibbiltà tal-SoHO jew l-effiċjenza tas-sistemi tas-saħħa li jappoġġjaw id-donazzjoni u l-provvista.
Leġiżlazzjoni
Il-qafas legali li jiddefinixxi l-istandards ta’ sigurtà u kwalità għat-tessuti u ċ-ċelloli hu stipulat fid-Direttiva 2004/23/KE, magħrufa wkoll bħala d-Direttiva Ewropea tat-Tessuti u ċ-Ċelloli, adottata fl-2004 mill-Parlament Ewropew u mill-Kunsill. Hija tkopri l-passi kollha tal-proċess tat-trapjant, mid-donazzjoni, il-ġbir, l-ittestjar, l-ipproċessar, il-preservazzjoni, il-ħażna sad-distribuzzjoni.
Biex tgħin fl-implimentazzjoni ta’ dan l-att bażiku, il-Kummissjoni pproponiet u adottat, f’kollaborazzjoni mill-qrib mal-pajjiżi tal-UE, id-Direttivi ta’ implimentazzjoni li ġejjin:
- Id-Direttiva tal-Kummissjoni 2006/17/KE rigward ċerti rekwiżiti tekniċi għad-donazzjoni, għall-ksib u għall-ittestjar tat-tessuti u taċ-ċelloli tal-bniedem
- Id-Direttiva tal-Kummissjoni 2006/86/KE fir-rigward tal-kondizzjonijiet tar-rintraċċabbiltà, notifikazzjoni dwar rejazzjonijiet u avvenimenti ta’ ħsara serja u ċerti kondizzjonijiet tekniċi għall-ikkowdjar, l-ipproċessar, il-preżervazzjoni, il-ħażna u d-distribuzzjoni ta’ tessuti u ċelluli umani
- Id-Direttiva tal-Kummissjoni 2015/565 li temenda d-Direttiva 2006/86/KE rigward ċerti rekwiżiti tekniċi għall-kodifikar ta’ tessuti u ċelloli umani
- Id-Direttiva tal-Kummissjoni 2015/566 li timplimenta d-Direttiva 2004/23/KE dwar il-proċeduri għall-verifika tal-istandards ekwivalenti ta' kwalità u sikurezza ta’ tessuti u ċelloli importati
Id-Deċiżjonijiet tal-Kummissjoni 2010/453/KE u d-Direttiva tal-Kummissjoni 2012/39/UE, kif ukoll id-Deċiżjoni tal-Kummissjoni C(2015) 4460 jindirizzaw xi aspetti speċifiċi oħra.
Huwa importanti li wieħed jinnota li l-pajjiżi tal-UE dejjem jistgħu jagħżlu li japplikaw regoli aktar stretti dwar il-kwalità u s-sikurezza tat-tessuti u ċ-ċelloli minn dawk deskritti hawn fuq.
Wara evalwazzjoni tal-leġiżlazzjoni tal-UE dwar id-demm u t-tessuti u ċ-ċelloli, ippubblikata fl-2019, il-Kummissjoni pproponiet reviżjoni ta’ din il-leġiżlazzjoni li kienet adottata fl-14 ta’ Lulju 2022.
Koordinazzjoni
L-awtoritajiet kompetenti nazzjonali huma responsabbli għall-implimentazzjoni tar-rekwiżiti stabbiliti fil-leġiżlazzjoni tal-UE. Il-Kummissjoni Ewropea torganizza laqgħat regolari magħhom biex tiffaċilita l-komunikazzjoni, tiskambja l-aħjar prattiki, u biex jintlaħaq fehim komuni dwar l-implimentazzjoni tad-Direttivi. Stħarriġiet perjodiċi, li jimtlew mill-awtoritajiet kompetenti, jippermettu lill-Kummissjoni tabbozza rapporti dwar l-implimentazzjoni tal-leġiżlazzjoni.
