Το πρόγραμμα EU4Health εγκρίθηκε για την αντιμετώπιση της πανδημίας COVID-19 και για την ενίσχυση της ετοιμότητας για την αντιμετώπιση κρίσεων στην ΕΕ. Η πανδημία ανέδειξε τον εύθραυστο χαρακτήρα των εθνικών συστημάτων υγείας. Το πρόγραμμα EU4Health θα συνεισφέρει στην αντιμετώπιση των μακροπρόθεσμων υγειονομικών προκλήσεων δημιουργώντας ισχυρότερα, ανθεκτικότερα και πιο προσβάσιμα συστήματα υγείας.

Η υγεία αποτελεί επένδυση και, με προϋπολογισμό 5,3 δισ. ευρώ για την περίοδο 2021-2027, το πρόγραμμα EU4Health συνιστά οικονομική στήριξη της ΕΕ χωρίς προηγούμενο στον τομέα της υγείας. Το EU4Health είναι ένα σαφές μήνυμα ότι η δημόσια υγεία αποτελεί προτεραιότητα για την ΕΕ, καθώς και ένα από τα κύρια μέσα με το οποίο θα ανοίξει ο δρόμος για μια Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας.

Το EU4Health, που θεσπίστηκε με τον κανονισμό (ΕΕ) 2021/522, αποφέρει ενωσιακή προστιθέμενη αξία και συμπληρώνει τις πολιτικές των κρατών μελών για την επιδίωξη τεσσάρων γενικών στόχων που αποτελούν τις φιλοδοξίες του προγράμματος και δέκα ειδικών στόχων που αποτελούν τους τομείς παρέμβασης:

• Βελτίωση και ενίσχυση της υγείας
  • Προώθηση της υγείας και πρόληψη των ασθενειών, ιδίως του καρκίνου
  • Διεθνείς πρωτοβουλίες και συνεργασία στον τομέα της υγείας
• Προστασία των ανθρώπων
  • Πρόληψη, ετοιμότητα και αντιμετώπιση διασυνοριακών απειλών κατά της υγείας
  • Συμπλήρωση της εθνικής αποθεματοποίησης βασικών προϊόντων αναγκαίων για την αντιμετώπιση κρίσεων
  • Δημιουργία αποθέματος ιατρικού, υγειονομικού και υποστηρικτικού προσωπικού
• Πρόσβαση σε φάρμακα, σε ιατροτεχνολογικά προϊόντα και σε αναγκαία για την αντιμετώπιση κρίσεων προϊόντα
  • Διασφάλιση της πρόσβασης, της διαθεσιμότητας και της οικονομικής προσιτότητας αυτών των προϊόντων
• Ενίσχυση των συστημάτων υγείας
  • Ενίσχυση των δεδομένων υγείας, των ψηφιακών εργαλείων και υπηρεσιών, και του ψηφιακού μετασχηματισμού της υγειονομικής περίθαλψης
  • Ενίσχυση της πρόσβασης σε υγειονομική περίθαλψη
  • Ανάπτυξη και εφαρμογή της ενωσιακής νομοθεσίας για την υγεία και λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων
  • Ολοκληρωμένη συνεργασία μεταξύ των εθνικών συστημάτων υγείας

Στόχοι του προγράμματος EU4Health

EU4Health και η Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας

Το EU4Health θα ανοίξει τον δρόμο για μια Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας, επενδύοντας σε επείγουσες προτεραιότητες στον τομέα της υγείας, όπως:

• αντιμετώπιση της κρίσης της COVID-19 και ενίσχυση της ανθεκτικότητας της ΕΕ έναντι διασυνοριακών απειλών κατά της υγείας
• Ευρωπαϊκό σχέδιο για την καταπολέμηση του καρκίνου
• Φαρμακευτική στρατηγική για την Ευρώπη

Θα ενισχυθούν επίσης και άλλοι τομείς, όπως η ψηφιοποίηση των συστημάτων υγείας, η μείωση του αριθμού των λοιμώξεων που είναι ανθεκτικές στα αντιμικροβιακά και η βελτίωση των ποσοστών εμβολιασμού.

Η ΕΕ θα επεκτείνει επιτυχημένες πρωτοβουλίες, όπως τα ευρωπαϊκά δίκτυα αναφοράς για τις σπάνιες νόσους, και θα εξακολουθήσει να επιδιώκει τη διεθνή συνεργασία όσον αφορά τις παγκόσμιες απειλές και προκλήσεις στον τομέα της υγείας.

Προγράμματα εργασίας

Το EU4Health τίθεται σε εφαρμογή μέσω ετήσιων προγραμμάτων εργασίας που στηρίζουν ένα ευρύ φάσμα δράσεων που διαχωρίζονται σε τέσσερα γενικά σκέλη με οριζόντια εστίαση στον καρκίνο.

• Ετοιμότητα για την αντιμετώπιση κρίσεων
• Προώθηση της υγείας και πρόληψη των ασθενειών
• Συστήματα υγείας και εργατικό δυναμικό στον τομέα της υγείας
• Ψηφιοποίηση

Το πρόγραμμα παρέχει χρηματοδότηση σε επιλέξιμες οντότητες, οργανώσεις υγείας και ΜΚΟ από χώρες της ΕΕ ή τρίτες χώρες συνδεδεμένες με το πρόγραμμα.

Εμπλεκόμενοι φορείς

Από τις 16/5/2022 έως τις 27/6/2022 πραγματοποιήθηκε στοχευμένη διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη.  Στις 8/7/2022 διοργανώθηκε εκδήλωση για τα ενδιαφερόμενα μέρη. Ως αποτέλεσμα, καταρτίστηκαν τα ακόλουθα έγγραφα:

• Διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη για το EU4Health — Σύνοψη και βασικά στοιχεία
• Εκδήλωση για τα ενδιαφερόμενα μέρη για το EU4Health — Σύνοψη και βασικά στοιχεία
• Διαβούλευση με τα ενδιαφερόμενα μέρη για το EU4Health — Αφίσες των ενδιαφερόμενων μερών

Πολλοί φορείς είναι απαραίτητοι για την υλοποίηση του EU4Health:

• Πραγματοποιείται διαβούλευση με τις χώρες της ΕΕ σχετικά με τις προτεραιότητες και τους στρατηγικούς προσανατολισμούς του προγράμματος και, στη συνέχεια, οι χώρες της ΕΕ συνεργάζονται με την Επιτροπή στο πλαίσιο της «συντονιστικής ομάδας του EU4Health», για να διασφαλιστεί η συνοχή και η συμπληρωματικότητα με τις εθνικές πολιτικές υγείας. Οι χώρες γνωμοδοτούν στην επιτροπή του προγράμματος EU4Health πριν από την έγκριση των ετήσιων προγραμμάτων εργασίας.
• Τρίτες χώρες συνδεδεμένες με το πρόγραμμα EU4Health συμμετέχουν στη διαδικασία διαβούλευσης και παρακολουθούν τις εργασίες της συντονιστικής ομάδας και της επιτροπής του προγράμματος EU4Health. Επωφελούνται από τη χρηματοδότηση όπως κάθε άλλη χώρα της ΕΕ.
• Τα ενδιαφερόμενα μέρη, συμπεριλαμβανομένων εκπροσώπων της κοινωνίας των πολιτών και ενώσεων ασθενών, πανεπιστημιακών και οργανώσεων επαγγελματιών του τομέα της υγείας, παρέχουν στοιχεία σχετικά με τις προτεραιότητες και τους στρατηγικούς προσανατολισμούς, καθώς και σχετικά με τις ανάγκες που πρέπει να καλυφθούν μέσω του ετήσιου προγράμματος εργασίας.
• Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενημερώνεται σχετικά με την πρόοδο των προπαρασκευαστικών εργασιών και των δραστηριοτήτων προβολής με τα ενδιαφερόμενα μέρη.
• Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταρτίζει, εγκρίνει και υλοποιεί τα ετήσια προγράμματα εργασίας, και παρακολουθεί και υποβάλλει εκθέσεις σχετικά με την πρόοδο όσον αφορά την επίτευξη των στόχων του προγράμματος. Η Επιτροπή μπορεί επίσης να ζητήσει τη γνώμη σχετικών αποκεντρωμένων οργανισμών και ανεξάρτητων εμπειρογνωμόνων στον τομέα της υγείας για τεχνικά ή επιστημονικά θέματα που έχουν σημασία για την υλοποίηση του προγράμματος.
• Ο Ευρωπαϊκός Εκτελεστικός Οργανισμός για την Υγεία και τον Ψηφιακό Τομέα (HaDEA) είναι αρμόδιος για την υλοποίηση του προγράμματος.

Συνδεδεμένες χώρες εκτός ΕΕ

Η Νορβηγία, η Ισλανδία, η Ουκρανία και η Μολδαβία συνδέονται με το πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4Health).

Η σύνδεση και η συμμετοχή της Νορβηγίας και της Ισλανδίας (χωρών της ΕΖΕΣ) στο πρόγραμμα EU4Health διέπονται από το πρωτόκολλο 31 σχετικά με τη συνεργασία σε ειδικούς τομείς εκτός του πλαισίου των τεσσάρων ελευθεριών της συμφωνίας για τον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΕ L 1 της 3.1.1994, σ. 3).

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπέγραψε συμφωνία σύνδεσης με τις ουκρανικές και τις μολδαβικές αρχές, η οποία θα παράσχει πρόσβαση σε ενωσιακή χρηματοδότηση και στις δύο χώρες.

Χρηματοδότηση και προσκλήσεις υποβολής προσφορών

Οι ευκαιρίες χρηματοδότησης στο πλαίσιο του προγράμματος EU4Health δημοσιεύονται από τον Ευρωπαϊκό Εκτελεστικό Οργανισμό για την Υγεία και τον Ψηφιακό Τομέα (HaDEA). Συνιστάται να επισκέπτεστε συχνά τις σελίδες του HaDEA σχετικά με τις προσκλήσεις υποβολής προτάσεων και τις προσκλήσεις υποβολής προσφορών.

Συνέργειες και συμπληρωματικότητα με άλλα ταμεία

Οι προκλήσεις στον τομέα της υγείας έχουν οριζόντιο χαρακτήρα. Το EU4Health συνεργάζεται με άλλα προγράμματα, πολιτικές, μέσα και δράσεις της Ένωσης, όπως:

• το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο+ (ΕΚΤ+), για τη στήριξη της πρόσβασης των ευάλωτων ομάδων στην υγειονομική περίθαλψη
• το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, για τη βελτίωση των περιφερειακών υποδομών υγείας
• το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη», για την έρευνα στον τομέα της υγείας
• ο Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας της Ένωσης/(rescEU), για τη δημιουργία αποθεμάτων ιατρικών προμηθειών έκτακτης ανάγκης
• το πρόγραμμα «Ψηφιακή Ευρώπη» και ο μηχανισμός «Συνδέοντας την Ευρώπη», για τη δημιουργία της ψηφιακής υποδομής που απαιτείται για την ψηφιακή υγεία
• το πρόγραμμα InvestEU
• το πρόγραμμα για την ενιαία αγορά
• ο μηχανισμός ανάκαμψης και ανθεκτικότητας
• το πρόγραμμα Erasmus+
• το μέσο στήριξης έκτακτης ανάγκης

Περισσότερες πληροφορίες

• Κανονισμός (ΕΕ) 2021/522 για τη θέσπιση Προγράμματος σχετικά με τη δράση της Ένωσης στον τομέα της υγείας [Πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4Health)] για την περίοδο 2021-2027
• Δελτίο Τύπου: Η Επιτροπή χαιρετίζει την έναρξη ισχύος του προγράμματος «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4Health)
• Ερωτήσεις και απαντήσεις: Πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4Health) 2021-2027:
• Δελτίο Τύπου: Η Επιτροπή χαιρετίζει την επίτευξη πολιτικής συμφωνίας για το πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία» (EU4Health)
• Πρόταση «Η ΕΕ για την υγεία» (και παραρτήματα)
• Ενημερωτικό σημείωμα σχετικά με το πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία»
• Ενημερωτικό δελτίο σχετικά με το πρόγραμμα «Η ΕΕ για την υγεία»
• Σχέδιο ανάκαμψης για την Ευρώπη
• Ανακοίνωση για το ΠΔΠ 2021-2027

Προηγούμενα προγράμματα για την υγεία

Από το 2003, μέσω των προγραμμάτων της ΕΕ για την υγεία έχουν αντληθεί γνώσεις και στοιχεία που χρησιμεύουν ως βάση για τεκμηριωμένη χάραξη πολιτικής και για περαιτέρω έρευνα. Τα στοιχεία αυτά περιλαμβάνουν βέλτιστες πρακτικές, εργαλεία και μεθόδους που αποφέρουν οφέλη τόσο στους αρμόδιους φορείς για τη δημόσια υγεία όσο και απευθείας στους πολίτες (π.χ. βελτίωση των διαγνωστικών εξετάσεων, στήριξη των χωρών της ΕΕ κατά την ανάπτυξη εθνικών σχεδίων δράσης για τον καρκίνο, βελτίωση της περίθαλψης των ασθενών).

• 3^ο πρόγραμμα της ΕΕ για την υγεία (2014-2020)
• 2^ο πρόγραμμα της ΕΕ για την υγεία (2008-2013)
• 1^ο πρόγραμμα της ΕΕ για την υγεία (2003-2007)