Z ostrożnych szacunków wynika, że w 2002 r. w UE ponad 79 tys. dorosłych, w tym 19 tys. niepalących, zmarło w konsekwencji narażenia na kontakt z dymem tytoniowym w domu (72 tys.) oraz w pracy (7,3 tys.).
Badanie Eurobarometr (3MB) z marca 2009 roku dowodzi, że 84 proc. obywateli UE popiera zakaz palenia w biurach i innych miejscach pracy znajdujących się wewnątrz budynków, 79 proc. jest za zakazem palenia w restauracjach, a 61 proc. – w barach i pubach.
Ochrona obywateli UE przed biernym paleniem
Zalecenie Rady z 2009 r. doprowadziło do zaostrzenia przepisów antynikotynowych w przestrzeni publicznej, jak również pogłębienia unijnej współpracy w zakresie ograniczania użycia tytoniu.
Zgodnie ze sprawozdaniem z 2013 r. z realizacji zalecenia 17 krajów UE wprowadziło kompleksowe przepisy antynikotynowe. Najostrzejsze zakazy palenia obowiązują w Irlandii, Grecji, Bułgarii, na Malcie, w Hiszpanii i na Węgrzech. Obowiązujący tam całkowity zakaz palenia obejmuje zamknięte przestrzenie publiczne, środki transportu publicznego oraz miejsca pracy i dopuszcza tylko nieliczne wyjątki.
Przepisy antynikotynowe w UE
W lutym 2013 r. Komisja opublikowała sprawozdanie zawierające podsumowanie stanu wdrożenia zalecenia Rady w sprawie środowisk wolnych od dymu tytoniowego z 2009 r. Wynika z niego, że:
- Wszystkie kraje UE wprowadziły środki mające chronić obywateli UE przed dymem papierosowym. Środki te różnią się jednak znacznie pod względem stopnia i zakresu.
- W niektórych krajach problemem jest egzekwowanie przestrzegania przepisów. Dotyczy to szczególnie przepisów skomplikowanych (tj. przewidujących odstępstwa od reguły).
- Od 2009 do 2012 roku ograniczono narażenie obywateli Unii na dym papierosowy, np. w przypadku osób odwiedzających bary i puby z 46 do 28 proc. a w przypadku osób odwiedzających restauracje z 31 do 14 proc.
- Belgia, Hiszpania i Polska to kraje, w których dzięki przyjęciu kompleksowych przepisów udało się w krótkim czasie w bardzo dużym stopniu ograniczyć narażenie na dym tytoniowy.
- Wpływ przepisów antynikotynowych na stan zdrowia jest natychmiastowy – od razu spada odsetek zawałów serca i chorób układu oddechowego. Skutki ekonomiczne przepisów antynikotynowych są pozytywne lub w ogóle nieodczuwalne.
Rzeczywiste narażenie osób odwiedzających lokale gastronomiczne lub lokale, gdzie spożywa się alkohol, na dym tytoniowy oceniono w badaniu Eurobarometru. Najnowsze dane (z 2017 r.) wskazują, że ekspozycja spadła w dalszym ciągu – do 20 proc. w przypadku barów i pubów oraz do 9 proc. w przypadku restauracji.
Sprawozdanie dotyczące poszczególnych regulacji antynikotynowych w UE w formie:
- szczegółowego opisu stanu prawnego w UE
- tabeli z danymi dotyczącymi przepisów antynikotynowych i ich wdrażania w UE
- sprawozdania z realizacji zalecenia przez państwa członkowskie
Zalecenie Rady
Zalecenie Rady w sprawie środowisk wolnych od dymu tytoniowego, przyjęte w wyniku konsultacji i w drodze procedury ustawodawczej 30 listopada 2009 r., wzywa kraje członkowskie do działań w trzech głównych obszarach. Są to:
- przyjęcie i wdrożenie w terminie trzech lat od daty przyjęcia zalecenia przepisów służących pełnej ochronie obywateli przed narażeniem na dym tytoniowy w zamkniętych obiektach publicznych, miejscach pracy i w środkach transportu publicznego
- wzmocnienie przepisów antynikotynowych środkami dodatkowymi, np. służącymi ochronie dzieci, wspierającymi osoby starające się rzucić palenie oraz obrazkowymi ostrzeżeniami na opakowaniach wyrobów tytoniowych
- zacieśnienie współpracy na poziomie UE przez stworzenie sieci krajowych punktów kontaktowych ds. kontroli użycia tytoniu.
Komunikaty prasowe
- Sprawozdanie w sprawie środowisk wolnych od dymu tytoniowego i reklamy wyrobów tytoniowych i powiązanych wyrobów
- Wyroby tytoniowe w UE: Poziom narażenia na bierne palenie zredukowany, ale wciąż zbyt wysoki, wynika z raportu Komisji
- Walka z tytoniem w UE
- Komisja postuluje stworzenie Europy wolnej od dymu tytoniowego do 2012 r.
- Pytania i odpowiedzi dotyczące wniosku Komisji w sprawie środowisk wolnych od dymu tytoniowego
