Il-mard infettiv jista’ jinfirex malajr jekk ma titteħidx azzjoni f’waqtha. F’każ ta’ tifqigħa transfruntiera, ir-rispons għandu jkun rapidu, immirat u kkoordinat. Bl-istess mod, it-theddid kimiku jew id-diżastri ambjentali (eż. żbroffi ta’ vulkan) jistgħu malajr imorru lil hinn mill-fruntieri ta’ pajjiż wieħed jew jistgħu jagħtu poter żejjed lill-kapaċitajiet nazzjonali għar-rispons.
Ir-rwol tal-UE fil-ġestjoni tal-kriżijiet tas-saħħa hu prinċipalment li tiżgura l-koordinazzjoni tar-rispons; filwaqt li miżuri speċifiċi tas-saħħa pubblika jibqgħu r-responsabbiltà tal-gvernijiet nazzjonali, iridu jitqiesu fatturi bħas-sitwazzjoni epidemjoloġika nazzjonali, l-istruttura soċjali u l-kapaċità tas-sistema tas-saħħa nazzjonali.
Il-Kummissjoni taħdem mill-qrib mal-pajjiżi kollha tal-UE biex jiġi żgurat li r-rispons tagħhom ikun koerenti u kkoordinat tajjeb. Il-Kummissjoni tista’ wkoll timmobilizza strumenti ta’ appoġġ fil-livell tal-UE biex tappoġġja direttament lill-Istati Membri, bħall-akkwist konġunt.
L-aktar pandemija reċenti tal-COVID-19 hija kriżi tas-saħħa ewlenija li teħtieġ azzjoni kkoordinata fil-livell tal-UE. Eżempju preċedenti ta’ azzjoni ta’ koordinazzjoni tal-UE kien it-tifqigħa tal-Ebola fl-Afrika tal-Punent.
Kumitat għas-Sigurtà tas-Saħħa
Ir-rispons rapidu għal theddida transfruntiera serja għas-saħħa huwa koordinat mill-Kumitat għas-Sigurtà tas-Saħħa (HSC). Huwa forum ewlieni għall-iskambju ta’ informazzjoni dwar miżuri speċifiċi adottati minn kull pajjiż u, flimkien mal-Kummissjoni Ewropea, jiddefinixxi l-azzjonijiet li għandhom jiġu segwiti dwar it-tħejjija, l-ippjanar, il-komunikazzjoni dwar ir-riskju u l-kriżi u r-rispons.
L-HSC hu magħmul minn rappreżentanti tal-awtoritajiet tas-saħħa tal-pajjiżi tal-UE ma’ pajjiżi kandidati u kandidati potenzjali li jipparteċipaw bħala osservaturi. Speċifikament għal-laqgħat tal-HSC dwar il-COVID-19, pajjiżi bħar-Renju Unit, l-Iżvizzera u l-Ukrajna huma mistiedna jipparteċipaw biex isaħħu l-kooperazzjoni.
L-HSC jiltaqa’ f’intervalli regolari u kull meta titlob is-sitwazzjoni, fuq talba tal-Kummissjoni Ewropea jew ta’ pajjiż tal-UE. Hu ppresedut mill-Kummissjoni. L-HSC kellu laqgħat frekwenti mill-bidu tal-pandemija tal-COVID-19.
Kull meta pajjiż tal-UE jkollu l-ħsieb li jadotta miżuri tas-saħħa pubblika biex jiġġieled kontra theddida transfruntiera serja, dan għandu jinforma lill-pajjiżi l-oħra tal-UE u lill-Kummissjoni Ewropea dwar in-natura, il-fini u l-kamp ta’ applikazzjoni qabel l-adozzjoni, sakemm il-ħtieġa li titħares is-saħħa pubblika tagħmel l-adozzjoni immedjata meħtieġa.
Ir-rappreżentanti mis-servizzi nazzjonali tas-saħħa jikkonsultaw fi ħdan l-HSC flimkien mal-Kummissjoni Ewropea biex jikkoordinaw
- rispons nazzjonali għat-theddida transfruntiera serja għas-saħħa
- komunikazzjoni dwar ir-riskju u l-kriżi, għall-pubbliku u l-professjonisti tal-kura tas-saħħa, li tista’ tiġi adatta għall-ħtiġijiet u l-ispeċifiċitajiet nazzjonali
F’każ ta’ theddida transfruntiera serja għas-saħħa li l-kapaċitajiet ta’ rispons nazzjonali ma jkunux jistgħu jlaħħqu magħha, pajjiż tal-UE affettwat jista’ jitlob l-għajnuna ta’ pajjiżi oħra tal-UE permezz tal-Mekkaniżmu tal-Unjoni għall-Protezzjoni Ċivili.
Proċeduri farmaċewtiċi matul theddida pandemika
F’każijiet ta’ theddida pandemika jew theddida serja ħafna li tipperikola s-saħħa pubblika fl-Unjoni Ewropea, il-Kummissjoni Ewropea tista’ tiddikjara sitwazzjoni ta’ emerġenza tas-saħħa pubblika, li tiskatta dispożizzjonijiet speċjali fil-leġiżlazzjoni farmaċewtika tal-UE biex tinkiseb awtorizzazzjoni rapida għat-tqegħid fis-suq għal prodotti mediċi. Hija tista’ tikkunsidra wkoll proċedura aċċellerata għal awtorizzazzjoni rapida ta’ vaċċini kontra l-influwenza pandemika.
Il-Kummissjoni tinsab f’kuntatt permanenti ma’ sħab ewlenin bħaċ-Ċentru Ewropew għall-Prevenzjoni u l-Kontroll tal-Mard (ECDC), l-Aġenzija Ewropea għall-Mediċini (EMA) u l-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa (WHO).
Komunikazzjoni dwar ir-riskju u l-kriżi
Informazzjoni u komunikazzjoni ċari u effettivi lill-pubbliku u lill-professjonisti tas-saħħa huma partijiet essenzjali tar-rispons għall-kriżijiet fil-livell nazzjonali.
L-UE tappoġġja lill-Istati Membri fil-komunikazzjoni dwar ir-riskju tagħhom f’każ ta’ tifqigħat iżda ma timponix messaġġi armonizzati. Minflok, ir-rwol tal-Kummissjoni huwa li tiżgura koordinazzjoni fl-Istati Membri kollha sabiex il-komunikazzjoni lill-pubbliku u lill-professjonisti tal-kura tas-saħħa tkun koerenti u konsistenti.
Network ta' dawk li jikkomunikaw
Il-Kumitat għas-Sigurtà tas-Saħħa stabbilixxa n-network ta’ dawk li jikkomunikaw, sottogrupp li jlaqqa’ flimkien esperti tal-komunikazzjoni dwar il-ġestjoni tar-riskju mill-pajjiżi tal-UE, il-Kummissjoni, u l-aġenziji tal-UE li jmexxu l-aspetti tal-komunikazzjoni dwar kriżi tas-saħħa.
Dan in-network jiffaċilita l-kooperazzjoni:
- matul kriżi – billi jiġi ssimplifikat l-iskambju tal-informazzjoni mill-bidu, u jiġu kkoordinati l-istrateġiji nazzjonali u l-messaġġi lill-pubbliku biex jiġi żgurat li huma konsistenti u koerenti filwaqt li jibqgħu adatti għaċ-ċirkostanzi nazzjonali partikolari
- f’terminu itwal – billi jippermetti l-iskambju tal-aħjar prattiki dwar ir-riskji tas-saħħa/il-komunikazzjoni dwar il-kriżi, u jipprovdi rakkomandazzjonijiet għal miżuri ta’ prevenzjoni
Grupp ta’ ħidma tekniku dwar it-testijiet dijanjostiċi tal-COVID-19
Fil-kuntest tal-pandemija tal-COVID-19, f’Mejju 2021 il-Kumitat għas-Sigurtà tas-Saħħa stabbilixxa Grupp ta’ Ħidma Tekniku dwar it-testijiet dijanjostiċi tal-COVID-19, li jlaqqa’ esperti mis-27 pajjiż tal-UE u n-Norveġja, kif ukoll rappreżentanti mid-Direttorat Ġenerali għas-Saħħa u s-Sikurezza Alimentari, iċ-Ċentru Konġunt tar-Riċerka u l-ECDC.
B’mod partikolari, il-grupp ta’ ħidma tekniku se jiddiskuti
- proposti għal aġġornamenti tal-lista komuni tal-UE ta’ testijiet rapidi tal-antiġeni, wara qbil mill-HSC
- protokoll armonizzat, inklużi kriterji komuni, għal studji ta’ validazzjoni indipendenti li jivvalutaw il-prestazzjoni klinika ta’ testijiet rapidi tal-antiġeni
Aktar informazzjoni dwar il-grupp ta’ ħidma tekniku u l-attivitajiet tiegħu.
