Gezondheidsstelsels moeten toegankelijk, doeltreffend en veerkrachtig zijn om veranderingen en toekomstige problemen aan te kunnen. Ze hebben stuk voor stuk te maken met druk om te evolueren, te moderniseren en zich aan te passen aan een steeds veranderende omgeving, wat dan weer een negatief effect kan hebben op de uitgaven voor gezondheidszorg. Deze druk kan het gevolg zijn van:
- demografische veranderingen (vergrijzing)
- veranderende epidemiologie (de toenemende last van chronische ziekten)
- nieuwe technologieën (en hun interoperabiliteit en normering)
- inspraak van patiënten
- personeelstekorten
- ongelijke spreiding van gezondheidswerkers
- gezondheidsongelijkheid
In 2014 heeft de EU de agenda over gezondheidsstelsels gelanceerd met het oog op het ontwikkelen van gecoördineerde EU-acties om de stelsels doeltreffender, toegankelijker en veerkrachtiger te maken.
EU-agenda voor doeltreffende, toegankelijke en veerkrachtige gezondheidsstelsels | ||
Doeltreffendheid verhogen | Zorg beter toegankelijk maken | Veerkracht verbeteren |
| Prestatiebeoordeling van zorgstelsels | Planning van gezondheidswerkers in de EU | Evaluatie van gezondheidstechnologie |
| Patiëntveiligheid en zorgkwaliteit | Kosteneffectief gebruik van geneesmiddelen | Systeem voor gezondheidsinformatie |
| Integratie van de zorg | Optimale uitvoering van Richtlijn 2011/24 | E-gezondheidszorg |
Duurzaamheid van gezondheidsstelsels
Het is algemeen bekend dat er een verband is tussen volksgezondheid, economische welvaart en sociale cohesie, maar er zijn ook zorgen over de houdbaarheid van de overheidsfinanciën op lange termijn. Daarom staat meer efficiëntie, met behoud van de toegang tot hoogwaardige gezondheidszorg, centraal in de beleidsopties die worden gepresenteerd in de documenten:
- EU-agenda voor gezondheidsstelsels
- Gezamenlijk verslag over gezondheidszorg en fiscale duurzaamheid (2016) van de Commissie en het Comité voor de economische politiek
- Begeleidend verslag “State of Health in the EU”
Gezondheid in het Europees semester
De doeltreffendheid, toegankelijkheid en veerkracht van de nationale gezondheidsstelsels worden geanalyseerd in alle cycli van het Europees semester, een kader dat sinds 2014 wordt gebruikt voor de coördinatie van het economisch beleid in de hele EU. Het belang van gezondheid wordt altijd benadrukt in de jaarlijkse groeianalyses die de Commissie bij het begin van ieder Europees semester publiceert.
De Commissie wil zo de EU-landen helpen met analyses, prognoses, en voorstellen van concrete hervormingsmaatregelen. Via een reeks financieringsinstrumenten biedt zij ook financiële steun om de hervormingscapaciteit van nationale instellingen te verbeteren.
De procedure van het Europees semester stimuleert en ondersteunt de nationale structurele hervormingen van de gezondheidsstelsels. Deze hervormingen worden geanalyseerd en beschreven in de landverslagen en de landspecifieke aanbevelingen. Meer dan één op drie EU-landen heeft sinds het begin van het semester aanbevelingen voor de gezondheidszorg ontvangen, waarbij de Commissie op de vooruitgang toeziet. Aangezien het hier gaat om complexe hervormingen in de gezondheidszorg, moeten de aanbevelingen op de lange termijn worden beoordeeld.