Tabaksreclame leidt ertoe dat meer mensen, vooral jongeren, beginnen te roken. Tabaksreclame stimuleert ook rokers om meer te gaan roken, ontmoedigt hen om te stoppen en stimuleert ex-rokers om weer te beginnen. Kortom, het zorgt voor een klimaat waarin tabak als iets vertrouwds en aanvaardbaars wordt gezien. Tegelijkertijd vermindert het effect van de waarschuwingen over de gezondheidsrisico's van tabaksgebruik.
Tabaksreclame en -sponsoring in de EU worden beperkt door de:
- Tabaksreclamerichtlijn (2003/33/EG)
- Richtlijn Audiovisuele mediadiensten (2010/13/EU)
- Aanbeveling 2003/54/EG over rookpreventie en de bestrijding van tabaksgebruik
De Tabaksreclamerichtlijn (2003/33/EG) verbiedt reclame op grensoverschrijdende tabaksreclame en sponsoring door tabaksfabrikanten. Het verbod geldt voor gedrukte media, radio, internet, en voor sponsoring van evenementen waaraan meerdere EU-landen deelnemen, zoals de Olympische Spelen en de Formule 1-races. Bij zulke evenementen mogen ook geen gratis tabaksproducten worden uitgedeeld. Het verbod heeft betrekking op reclame en sponsoring met de directe of indirecte bedoeling om tabaksproducten aan te prijzen.
Voor tv geldt zo'n verbod al sinds 1989, toen het werd opgenomen in de Richtlijn Televisie zonder grenzen (89/552/EEG). Die richtlijn is vervangen door de Richtlijn Audiovisuele mediadiensten (2010/13/EU), waarin het verbod werd uitgebreid tot alle vormen van audiovisuele reclame, inclusief productplaatsing.
Meer informatie over de richtlijn
In mei 2008 heeft de Commissie een verslag over de tenuitvoerlegging van de Tabaksreclamerichtlijn gepubliceerd.
De Aanbeveling van de Raad (2003/54/EG) inzake rookpreventie en bestrijding van tabaksgebruik dekt andere vormen van tabaksreclame. Daarmee wordt bij de EU-landen aangedrongen op een verbod op het gebruik van merknamen van tabak op niet-tabaksproducten of -diensten, met name:
- het gebruik van promotieartikelen en tabaksmonsters
- het gebruik van communicatie- en verkooptechnieken zoals kortingen, geschenken, deelname aan promotiewedstrijden of spelletjes
- het gebruik van reclameborden, affiches en andere reclametechnieken voor binnen en buiten, zoals reclame op verkoopautomaten van tabak
- het gebruik van bioscoopreclame en andere vormen van reclame, sponsoring en technieken met de directe of indirecte bedoeling om tabaksproducten aan te prijzen
Er geldt ook een internationaal verbod op de reclame, promotie en sponsoring voor tabak. Het gaat om artikel 13 van de WHO-Kaderovereenkomst voor de bestrijding van tabaksgebruik. In juli 2007 heeft de Conferentie van de partijen in het kader van deze overeenkomst besloten een werkgroep op te richten die uitgebreide ontwerprichtsnoeren moest opstellen voor de tenuitvoerlegging van artikel 13 van de overeenkomst. Bovendien moest de werkgroep aanbevelingen doen voor de belangrijkste elementen van een protocol voor grensoverschrijdende reclame, promotie en sponsoring ter aanvulling van deze richtsnoeren.
Meer informatie
- Commissie onderneemt actie tegen lidstaten die het verbod op sponsoring van tabaksproducten negeren
- Tabaksreclame: Europese Commissie onderneemt actie tegen vier lidstaten die zich niet aan de regels houden
- Commissie daagt Duitsland voor het Europees Hof van Justitie vanwege tabaksreclame
- Tabaksreclame: Europese Commissie onderneemt actie tegen twee lidstaten die zich niet aan de regels houden
- Samenvatting van het vonnis – Zaak C-380/03 – Bondsrepubliek Duitsland tegen Europees Parlement en Raad van de Europese Unie (Beroep tot nietigverklaring Harmonisatie van wetgevingen – Richtlijn 2003/33/EG – Reclame en sponsoring voor tabaksproducten – Nietigverklaring van artikelen 3 en 4 – Keuze van rechtsgrondslag – Evenredigheidsbeginsel)
- WHO-Kaderovereenkomst voor de bestrijding van tabaksgebruik
