Παγκόσμια υγεία

Η στρατηγική της ΕΕ για την παγκόσμια υγεία

Για τη ζωή και την ευζωία των πολιτών, την ευημερία και τη σταθερότητα των κοινωνιών καθώς και για τη βιωσιμότητα των οικονομιών απαιτείται μια παγκόσμια προσέγγιση για την υγεία. Η στρατηγική της ΕΕ για την παγκόσμια υγεία, η οποία εγκρίθηκε τον Νοέμβριο του 2022, αποτελεί έναν νέο τρόπο αντιμετώπισης των παγκόσμιων προκλήσεων στον τομέα της υγείας, σε έναν μεταβαλλόμενο κόσμο.

Η στρατηγική της ΕΕ για την παγκόσμια υγεία αντικαθιστά την ομώνυμη πολιτική της από το 2010 και θέτει τρεις προτεραιότητες για την αντιμετώπιση των παγκόσμιων προκλήσεων στον τομέα της υγείας:

να βελτιωθεί η υγεία και η ευζωία των ανθρώπων καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής τους
να ενισχυθούν τα συστήματα υγείας και να προαχθεί η καθολική υγειονομική κάλυψη
να προλαμβάνονται και να καταπολεμούνται οι απειλές κατά της υγείας, μεταξύ των οποίων και οι πανδημίες, με την εφαρμογή της προσέγγισης «Μία υγεία»

Η ΕΕ θα συμβάλει στη διαμόρφωση μιας νέας παγκόσμιας υγειονομικής τάξης με τους εξής τρόπους:

στιβαρή παγκόσμια διακυβέρνηση σε ένα σύνθετο γεωπολιτικό περιβάλλον
διεθνείς εταιρικές σχέσεις για την υγεία
αξιοποίηση της προσέγγισης «Ομάδα Ευρώπη»
πιο αποτελεσματική χρηματοδότηση, που θα επιτευχθεί με την προώθηση καινοτόμου χρηματοδότησης, τη συγκέντρωση πόρων σε διεθνές επίπεδο και τη συνεπένδυση

Η στρατηγική αντιπροσωπεύει την εξωτερική διάσταση της Ευρωπαϊκής Ένωσης Υγείας, η οποία προστατεύει την ευζωία των Ευρωπαίων και την ανθεκτικότητα των υγειονομικών τους συστημάτων. Αποτελεί επίσης βασική συνιστώσα της Global Gateway (Παγκόσμια πύλη), η οποία οικοδομεί εταιρικές σχέσεις μεταξύ ίσων, βασισμένες στην από κοινού υπευθυνότητα.

Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών – συνεργασία στον τομέα της υγείας

Η ΕΕ έχει θεμελιώσει μια ισχυρή σχέση με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) μέσω της στενής συνεργασίας με τη Γραμματεία, τους οργανισμούς, τα ταμεία και τα προγράμματα του ΟΗΕ. Η συνεργασία περιλαμβάνει την παγκόσμια υγεία και ζητήματα που συνδέονται άμεσα με την υγεία, ιδίως την ανάπτυξη, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την κλιματική αλλαγή, τη διαχείριση κρίσεων και την ανθρωπιστική βοήθεια.

Η ΕΕ στηρίζει τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), την ηγετική αρχή στον τομέα της υγείας παγκοσμίως στο πλαίσιο του συστήματος του ΟΗΕ.

Από το 2020 η ΕΕ συνεργάζεται με τις χώρες του ΠΟΥ και διεθνείς εταίρους για τη σύναψη μιας διεθνούς πράξης, σκοπός της οποίας θα είναι η βελτίωση της πρόληψης, της ετοιμότητας και της ανταπόκρισης σε μελλοντικές πανδημίες σε παγκόσμιο επίπεδο. Με βάση τα διδάγματα από την πανδημία COVID-19 η ΕΕ επικεντρώνει σταθερά τις προσπάθειές της στην ανάληψη συγκεκριμένων δράσεων που θα μας κάνουν όλους να αισθανόμαστε πιο ασφαλείς. Στις δράσεις αυτές περιλαμβάνεται μια φιλόδοξη συμφωνία για τις πανδημίες. Η ΕΕ είναι ενεργός και δραστήριος εταίρος στις διαπραγματεύσεις για την εν λόγω συμφωνία. Η τελική απόφαση για την υιοθέτηση της εν λόγω πράξης εναπόκειται στις 194 χώρες του ΠΟΥ, ούτως ώστε να εξασφαλίζεται η συνεργασία όλων των χωρών για κρίσιμα θέματα παγκόσμιας υγείας.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή διαδραματίζει ενεργό ρόλο στις συζητήσεις για την παγκόσμια υγεία στο πλαίσιο της Ομάδας των 20 (G20), του διεθνούς φόρουμ στο οποίο συμμετέχουν οι κυβερνήσεις και οι διοικητές των κεντρικών τραπεζών των 20 κυριότερων βιομηχανικών χωρών και των αναδυόμενων οικονομιών, καθώς και στο πλαίσιο της Ομάδας των 7 (G7), που εκπροσωπεί τις 7 πιο ανεπτυγμένες οικονομίες του κόσμου.

Στα θέματα που συζητήθηκαν περιλαμβάνονται τα εξής:

Ασφάλεια της υγείας
Αυξανόμενη ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά
Ενίσχυση των συστημάτων υγείας

Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης

Οι 17 Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης του ΟΗΕ (ΣΒΑ), που συμφωνήθηκαν το 2015, αποτελούν παγκόσμιο πλαίσιο δράσης έως το 2030.

Αν και πολλοί από τους στόχους συνδέονται με την υγεία, ένας επικεντρώνεται ειδικά σε αυτή. Ο στόχος 3 επιδιώκει την «εξασφάλιση υγιούς ζωής και προώθηση της ευημερίας για όλους και σε όλες τις ηλικίες.» Αφορά ιδίως:

τις μολυσματικές ασθένειες, όπως το HIV/AIDS, η φυματίωση και η ηπατίτιδα
τις μη μεταδοτικές ασθένειες και την ψυχική υγεία
την κατάχρηση ουσιών
την καταπολέμηση του καπνίσματος
την πρόσβαση σε εμβόλια και σε φάρμακα
τη χρηματοδότηση του τομέα της υγείας και θέματα υγειονομικού προσωπικού

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και οι χώρες της ΕΕ έχουν από κοινού την ευθύνη για την επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης. Η απάντηση της Επιτροπής στο Θεματολόγιο του 2030 για τους ΣΒΑ περιλαμβάνεται σε ανακοίνωση που εξέδωσε το 2016 με τίτλο «Τα επόμενα βήματα για ένα βιώσιμο ευρωπαϊκό μέλλον» που συνοδεύεται από έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής.

Η απάντηση αυτή περιλαμβάνει στοιχεία όπως η ενσωμάτωση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) στις πολιτικές και τις πρωτοβουλίες της ΕΕ, η τακτική υποβολή εκθέσεων σχετικά με την πρόοδο, η συνεργασία με τους βασικούς ενδιαφερόμενους και η ανάπτυξη μακροπρόθεσμης προοπτικής.

Στον ιστότοπο της ΕΕ για τη βιώσιμη ανάπτυξη παρέχονται λεπτομερείς πληροφορίες σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο η ΕΕ συμβάλλει στην εφαρμογή του Θεματολογίου 2030 και στην επίτευξη των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης.

Το Φόρουμ Πολιτικής για την Παγκόσμια Υγεία και η Επιτροπή

Για τη στήριξη της πολιτικής της για την παγκόσμια υγεία, η Επιτροπή διοργανώνει το Φόρουμ Πολιτικής για την Παγκόσμια Υγεία που συγκεντρώνει εκπροσώπους διεθνών οργανισμών, ΜΚΟ και της βιομηχανίας. Το φόρουμ αυτό αναμένεται να ενισχύσει τον ρόλο της ΕΕ σε θέματα παγκόσμιας υγείας, εξασφαλίζοντας τη συνοχή μεταξύ των εσωτερικών και εξωτερικών πολιτικών της Ένωσης με στόχο την επίτευξη των στόχων παγκόσμιας υγείας.

Το Φόρουμ Πολιτικής για την Παγκόσμια Υγεία δημιουργήθηκε μετά την ανακοίνωση της Επιτροπής για την Παγκόσμια Υγεία του 2010 και τα συμπεράσματα του Συμβουλίου που ακολούθησαν στη συνέχεια. Οι αρμόδιες υπηρεσίες της Επιτροπής είναι η Γενική Διεύθυνση Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων, η ΓΔ Διεθνούς Συνεργασίας και Ανάπτυξης, καθώς και η ΓΔ Έρευνας και Καινοτομίας.

Πρωτοβουλία για την παγκόσμια υγειονομική ασφάλεια (GHSI)

Ως μέλος της Πρωτοβουλίας για την παγκόσμια υγειονομική ασφάλεια (GHSI), η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνεργάζεται στενά με τον ΠΟΥ και τα κράτη της «G7+» (ΗΠΑ, Καναδάς, ΗΒ, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Ιαπωνία και Μεξικό) σε μια προσπάθεια κατάστρωσης μιας αποτελεσματικής και καλά οργανωμένης παγκόσμιας στρατηγικής για την ετοιμότητα και την αντιμετώπιση των πιθανών απειλών κατά της υγείας.

Η GHSI συγκροτήθηκε τον Νοέμβριο του 2001, υπό την ηγεσία του πρώην υπουργείου Υγείας και Κοινωνικών Υπηρεσιών των Η.Π.Α. Αν και μόνο τέσσερις χώρες της ΕΕ είναι επίσημα μέλη της Πρωτοβουλίας για την παγκόσμια υγειονομική ασφάλεια, η συμμετοχή της Ευρωπαϊκής Επιτροπής εξασφαλίζει ότι τα αποτελέσματα των συζητήσεών της διαβιβάζονται σε όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ μέσω της επιτροπής υγειονομικής ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Το υπουργικό φόρουμ της GHSI συνέρχεται σε ετήσια βάση με τη συμμετοχή των υπουργών των χωρών της G7+ και του επιτρόπου Υγείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας συμμετέχει επίσης ως τεχνικός σύμβουλος.

Τα επιτεύγματα της Πρωτοβουλίας GHSI

Καλύτερη ετοιμότητα και αντιμετώπιση της ευλογιάς
Βελτίωση της διεθνούς επικοινωνίας και της διαχείρισης κινδύνου
Έλεγχος και βελτίωση της εργαστηριακής ικανότητας
Μεγαλύτερη ετοιμότητα και καλύτερη αντιμετώπιση της πανδημίας γρίπης σε παγκόσμιο επίπεδο
Προσπάθειες προετοιμασίας κατά των χημικών και ραδιολογικών απειλών