Approċċ komprensiv tal-UE lejn is-saħħa mentali
Fid-diskors dwar l-Istat tal-Unjoni Ewropea tal-2022, il-President tal-Kummissjoni Ursula von der Leyen ħabbret l-intenzjoni tal-Kummissjoni li tippreżenta “inizjattiva ġdida dwar is-saħħa mentali” fl-2023.
Fis-7 ta’ Ġunju 2023, il-Kummissjoni adottat il-Komunikazzjoni dwar approċċ komprensiv lejn is-saħħa mentali, li se tgħin lill-Istati Membri u lill-partijiet ikkonċernati jieħdu azzjoni rapida biex jindirizzaw l-isfidi tas-saħħa mentali.
Il-Komunikazzjoni hija punt tat-tluq għal approċċ ġdid. Ġie żviluppat approċċ komprensiv, orjentat lejn il-prevenzjoni u b’diversi partijiet ikkonċernati tas-saħħa mentali wara konsultazzjoni estensiva mal-Istati Membri, mal-partijiet ikkonċernati u maċ-ċittadini.
L-approċċ il-ġdid jirrikonoxxi li s-saħħa mentali tinvolvi ħafna oqsma ta’ politika, bħax-xogħol, l-edukazzjoni, ir-riċerka, id-diġitalizzazzjoni, l-ippjanar urban, il-kultura, l-ambjent u l-klima. Dan l-approċċ transsettorjali għandu l-għan li jpoġġi s-saħħa fiżika fuq l-istess livell tas-saħħa mentali.
L-inizjattiva tibni fuq politiki, approċċi u azzjonijiet eżistenti. L-20 inizjattiva ewlenija tal-Komunikazzjoni – b’opportunitajiet ta’ finanzjament b’valur ta’ €1.23 biljun – se jappoġġjaw b’mod dirett u indirett lill-Istati Membri fil-kisba ta’ approċċ komprensiv lejn is-saħħa mentali.
Fl-okkażjoni tal-Ġimgħa Ewropea tas-Saħħa Mentali tal-2024, il-Kummissjoni ppubblikat il-qafas ta’ traċċar tal-Komunikazzjoni dwar approċċ komprensiv lejn is-saħħa mentali.
L-implimentazzjoni ta’ dan l-approċċ hija bbażata fuq azzjonijiet konkreti ta’ benefiċċju għaċ-ċittadini u s-sistemi tas-saħħa fil-livell tal-pajjiż, immexxija mill-awtoritajiet nazzjonali u mill-partijiet ikkonċernati, b’koordinazzjoni u appoġġ orizzontali mill-Kummissjoni, f’kollaborazzjoni mas-sħab internazzjonali bħall-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa (WHO), l-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiċi (OECD), is-Salib l-Aħmar Internazzjonali u n-Nofs Qamar l-Aħmar u l-UNICEF.
Il-qafas ta’ traċċar jippermetti aġġornamenti regolari dwar l-implimentazzjoni tal-azzjonijiet li jinbtu mill-Komunikazzjoni dwar approċċ komprensiv lejn is-saħħa mentali.
Il-Kummissjoni ppubblikat verżjoni aġġornata tal-qafas ta’ traċċar fl-okkażjoni tal-Jum Dinji tas-Saħħa Mentali 2024.
Is-sitwazzjoni tas-saħħa mentali fl-Ewropa
L-edizzjoni tal-2023 tar-rapport tal-Profili tas-Saħħa tal-Pajjiżi mħejjija fil-kuntest tal-Istat tas-Saħħa fl-UE mill-Organizzazzjoni għall-Kooperazzjoni u l-Iżvilupp Ekonomiċi (OECD) u l-Osservatorju Ewropew dwar is-Sistemi u l-Politiki tas-Saħħa (Osservatorju), introduċiet stampa tas-sitwazzjoni tas-saħħa mentali fl-Istati Membri kollha tal-UE, fin-Norveġja u fl-Iżlanda.
It-tħassib, l-ansjetajiet u s-sentimenti ta’ dipressjoni kkawżati mill-effetti devastanti tal-pandemija, il-gwerra ta’ aggressjoni tar-Russja kontra l-Ukrajna, it-tibdil fil-klima u t-telf tal-bijodiversità, il-qgħad u ż-żieda fl-għoli tal-ħajja, il-pressjonijiet tal-isfera diġitali u l-media soċjali, kollha aggravaw il-livelli diġà baxxi tas-saħħa mentali, speċjalment għat-tfal u ż-żgħażagħ.
Hemm distribuzzjoni inugwali tal-problemi tas-saħħa mentali bejn il-gruppi tal-popolazzjoni, b’dipressjoni aktar prevalenti fost in-nisa u fi gruppi tal-popolazzjoni b’livelli aktar baxxi ta’ introjtu u edukazzjoni.
Il-ħtieġa għal azzjoni ġiet enfasizzata fi stħarriġ reċenti tal-Ewrobarometru dwar is-saħħa mentali (Ottubru 2023). L-istħarriġ wera li 46% tal-Ewropej fl-aħħar tnax-il xahar esperjenzaw problema emozzjonali jew psikosoċjali, bħal sens ta’ dipressjoni jew ansjetà.
Wieħed minn kull żewġ individwi li jittrattaw kwistjoni ta’ saħħa mentali ma talabx assistenza minn professjonist.
Diġà qabel il-pandemija tal-COVID-19, 1 minn kull 6 persuni fl-UE kienu jsofru minn problemi ta’ saħħa mentali, bi spiża ta’ 4% tal-PDG.
L-ispejjeż totali tal-mard mentali huma stmati għal aktar minn 4% tal-PDG (aktar minn €600 biljun) fis-27 pajjiż tal-UE u fir-Renju Unit (ir-rapport Health at a Glance Europe tal-2018).
Ir-rapport Health at a Glance tal-2022 wera li kważi wieħed minn kull żewġ żgħażagħ Ewropej jirrapportaw ħtiġijiet mhux issodisfati għall-kura tas-saħħa mentali, u s-sehem ta’ żgħażagħ li jirrapportaw sintomi ta’ dipressjoni f’diversi pajjiżi tal-UE żdied b’aktar mid-doppju matul il-pandemija.
Għalhekk, hemm bżonn ta’ investiment kontinwu fir-riformi tal-kura tas-saħħa mentali u tas-sistemi tas-saħħa, inkluża l-forza tax-xogħol tas-saħħa mentali, u għat-tkissir tal-istigma u d-diskriminazzjoni fir-rigward tas-saħħa mentali.
Il-kobor tal-isfidi attwali jirrikjedi aktar azzjoni biex jiġu evitati feriti permanenti fuq il-ġenerazzjonijiet żgħażagħ.
Dan jeħtieġ bidla fil-prijoritizzazzjoni lejn il-prevenzjoni, inklużi l-indirizzar tal-fatturi ta’ riskju komportamentali u determinanti soċjali, ambjentali u kummerċjali u l-implimentazzjoni ta’ inizjattivi konkreti u ambizzjużi għall-promozzjoni tas-saħħa mentali u l-prevenzjoni tal-mard mentali.
Dan se jgħinna nilħqu l-Għanijiet ta’ Żvilupp Sostenibbli tan-NU u l-miri tad-WHO dwar il-mard mhux komunikabbli.
Ħarsa ġenerali lejn l-azzjonijiet dwar is-saħħa mentali
Is-saħħa mentali hija prijorità għall-Kummissjoni, li appoġġjat azzjonijiet u proġetti matul dawn l-aħħar 25 sena li jtejbu s-saħħa mentali tan-nies.
Ħarsa ġenerali lejn l-azzjonijiet u l-għodod attwali:
1. L-aħjar prattiki u prattiki promettenti
Il-Portal tal-Aħjar Prattiki tal-Kummissjoni Ewropea jiffaċilita l-ġbir, l-iskambju u l-implimentazzjoni tal-aħjar prattiki u dawk promettenti fost l-Istati Membri tal-UE.
Fl-2018, l-Istati Membri tal-UE taw prijorità lis-saħħa mentali bħala l-qasam għall-implimentazzjoni tal-aħjar prattiki.
Fl-2019, ġiet ippreżentata preselezzjoni tal-aħjar prattiki lill-Istati Membri, li mbagħad ikklassifikawhom skont l-prijoritajiet nazzjonali tagħhom.
Mit-tliet prattiki bl-ogħla klassifikazzjoni, bħalissa qed jiġu implimentati żewġ inizjattivi b’appoġġ finanzjarju permezz tal-Pjan ta’ Ħidma Annwali tat-Tielet Programm tas-Saħħa għall-2020.
L-Azzjoni Konġunta ImpleMENTAL qed tniedi r-riforma Belġjana tas-sistema tas-saħħa mentali, li tiffoka fuq it-tisħiħ tas-servizzi ċċentrati fuq il-klijent u bbażati fil-komunità u l-programm Awstrijak għall-prevenzjoni tas-suwiċidju f’diversi livelli.
Din l-azzjoni ġġib 21 Stat Membru flimkien u hi appoġġjata minn kontribuzzjoni finanzjarja ta’ €5.4 miljun.
L-Uffiċċju Reġjonali tad-WHO għall-Ewropa jappoġġja l-isforzi ta’ taħriġ u ta’ bini tal-kapaċità ta’ ImpleMENTAL skont ftehim ta’ kontribuzzjoni lejn approċċ ta’ saħħa mentali fil-politiki kollha, b’valur ta’ €11-il miljun taħt il-programm ta’ ħidma l-UE għas-Saħħa tal-2022.
Programm li jinkludi l-implimentazzjoni tal-għodda iFightDepression għall-awtoġestjoni ta’ dipressjoni ħafifa sa moderata qed jiġi implimentat permezz tal-proġett tal-Alleanza Ewropea Kontra d-Dipressjoni - L-aħjar proġett.
10 Stati Membru bħalissa huma involuti f’dan il-proġett appoġġjat minn kontribuzzjoni finanzjarja tal-KE ta’ €1.6 miljun.
Fir-rigward tal-ħtiġijiet speċifiċi tat-tfal u ż-żgħażagħ, Icehearts Europe u Let’s Talk About Children, jimmiraw lejn it-titjib tas-saħħa mentali u l-benesseri taż-żgħażagħ.
Sejħa għall-aħjar prattiki u dawk promettenti dwar is-saħħa mentali se titnieda f’Lulju 2023. Ġew identifikati 29 prattika bħala l-aħjar jew promettenti. Dawn il-prattiki huma disponibbli fir-Repożitorju tal-UE tal-Aħjar Prattiki u ta’ Promozzjoni tas-Saħħa Mentali tal-Portal tal-Aħjar Prattiki tal-Kummissjoni Ewropea.
Mill-11 sat-13 ta’ Marzu 2024 sar avveniment ta’ suq online, li matulu s-sidien ta’ dawn id-29 prattika ppreżentawhom fid-dettall lir-rappreżentanti tal-Istati Membri tal-UE interessati li possibbilment jittrasferuhom lejn il-pajjiżi rispettivi tagħhom.
2. L-Inizjattiva “Healthier Together”
Approċċ komprensiv għas-saħħa mentali huwa appoġġjat ukoll mill-Inizjattiva Healthier Together dwar il-mard mhux komunikabbli tal-Kummissjoni tal-UE ppreżentata f’Ġunju 2022.
Din l-inizjattiva tappoġġja lill-Istati Membri fl-identifikazzjoni u l-implimentazzjoni ta’:
- politiki u azzjonijiet effettivi biex jitnaqqas il-piż tal-mard ewlieni mhux komunikabbli (NCDs)
- titjib tas-saħħa u l-benesseri taċ-ċittadini
- tnaqqis tal-inugwaljanzi fis-settur tas-saħħa.
“Is-saħħa mentali u l-mard newroloġiku” jiffurmaw waħda mill-ħames fergħat ewlenin li din l-inizjattiva tindirizza.
Wara proċess ta’ kokreazzjoni mal-Istati Membri u l-partijiet ikkonċernati, l-inizjattiva tappoġġja l-implimentazzjoni ta’ azzjonijiet b’impatt għoli fl-ispettru kollu mit-tħeġġiġ tal-benesseri u l-prevenzjoni proattiva sal-inklużjoni soċjali ta’ persuni b’kundizzjonijiet fit-tul.
Il-ħidma tal-inizjattiva dwar is-saħħa mentali se tiġbor fiha erba’ oqsma ta’ prijorità:
- L-appoġġ għal kundizzjonijiet favorevoli għas-saħħa mentali u żieda fir-reżiljenza, l-implimentazzjoni ta’ politiki dwar is-saħħa mentali fil-politiki kollha
- Il-promozzjoni tal-benesseri mentali u l-prevenzjoni ta’ disturbi tas-saħħa mentali
- It-titjib tal-aċċess f’waqtu u ekwu għal servizzi tas-saħħa mentali ta’ kwalità għolja
- Il-protezzjoni tad-drittijiet, it-tisħiħ tal-inklużjoni soċjali, u l-indirizzar tal-istigma assoċjata mal-problemi tas-saħħa mentali
L-azzjoni f’dawn l-oqsma diġà tinsab għaddejja u se tkompli sal-2027.
3. Il-bini tal-kapaċità u t-taħriġ dwar is-saħħa mentali
Biex tappoġġja l-azzjonijiet nazzjonali dwar is-saħħa mentali, il-Kummissjoni waqqfet proġetti mad-WHO u l-OECD biex tipprovdi appoġġ imfassal apposta għal kull Stat Membru tal-UE permezz ta’ assistenza teknika u bini tal-kapaċità fit-trasferiment u l-implimentazzjoni tal-aħjar prattiki dwar is-saħħa mentali.
Il-proġett EU-PROMENS, li beda f’Jannar 2024, se joffri taħriġ multidixxiplinari dwar is-saħħa mentali għall-professjonisti tas-saħħa, l-għalliema, l-edukaturi, u l-ħaddiema soċjali.
Barra minn hekk, se joffri programmi ta’ skambju għall-professjonisti tas-saħħa mentali. Dan il-programm ta’ taħriġ u skambju huwa ffinanzjat taħt il-programm l-UE għas-Saħħa b’kontribuzzjoni tal-UE ta’ €9 miljun.
4. Pakkett ta’ appoġġ tal-UE dwar l-istigma u d-diskriminazzjoni
Għalkemm l-għarfien dwar il-kwistjonijiet ta’ saħħa mentali tjieb, l-istigma u d-diskriminazzjoni fir-rigward tas-saħħa mentali għadhom ixekklu lill-individwi milli jfittxu l-għajnuna. Waħda mill-20 inizjattiva ewlenija tal-Komunikazzjoni dwar l-approċċ komprensiv lejn is-saħħa mentali tindirizza b’mod speċifiku l-importanza tal-ġlieda kontra l-istigma relatata mas-saħħa mentali.
Biex tappoġġa lill-Istati Membri sabiex tindirizza l-istigma u d-diskriminazzjoni dwar is-saħħa mentali, il-Kummissjoni waqqfet grupp ta’ abbozzar apposta li jaqa’ taħt is-sottogrupp dwar is-saħħa mentali tal-Grupp ta’ Esperti dwar is-Saħħa Pubblika.
Dan il-grupp ta’ abbozzar kien involut fl-iżvilupp ta’ pakkett ta’ appoġġ tal-UE, li ġie ppreżentat matul avveniment konġunt, koorganizzat mal-Organizzazzjoni Dinjija tas-Saħħa u mal-Ewropa għas-Saħħa Mentali — fl-okkażjoni tal-Jum Dinji tas-Saħħa Mentali (10 ta’ Ottubru 2024). Din tinkludi l-elementi li ġejjin:
- Taqsima ddedikata lill-UE fis-sett ta’ għodod tad-WHO dwar l-istigma u d-diskriminazzjoni;
- Kampanja ta’ sensibilizzazzjoni tal-media dwar l-istigma (#InThisTogether);
- Għażla tal-aħjar prattiki u tal-prattiki promettenti li jappoġġaw l-azzjonijiet mill-Istati Membri tal-UE u mill-partijiet ikkonċernati dwar l-indirizzar tal-istigma u tad-diskriminazzjoni;
- Dokument ta’ diskussjoni dwar l-indirizzar tal-istigma u tad-diskriminazzjoni.
Il-finanzjament ta’ proġetti tas-saħħa mentali
Il-Kummissjoni tipprovdi appoġġ finanzjarju taħt il-programmi ta’ ħidma annwali l-UE għas-Saħħa lill-Istati Membri u lill-partijiet ikkonċernati biex jimplimentaw attivitajiet għall-prevenzjoni u l-immaniġġjar tas-saħħa mentali.
Diġà ġew allokati aktar minn €30 miljun għal proġetti li jindirizzaw aspetti tas-saħħa pubblika tas-saħħa mentali f’dawn l-aħħar tliet snin, inkluża r-riforma tas-sistema tas-saħħa mentali.
Taħt il-programm ta’ ħidma l-UE għas-Saħħa 2023, sar disponibbli finanzjament ta’ €18.5-il miljun biex jipprovdi appoġġ fil-promozzjoni tas-saħħa mentali u l-prevenzjoni ta’ problemi ta’ saħħa mentali:
- €6 miljun lill-awtoritajiet tal-Istati Membri biex jikkollaboraw f’azzjoni konġunta biex jiġu indirizzati l-isfidi tas-saħħa mentali.
- €4.5 miljun għall-partijiet ikkonċernati biex jappoġġjaw proġetti relatati mal-promozzjoni tas-saħħa mentali, il-prevenzjoni u l-immaniġġjar tal-problemi tas-saħħa mentali.
Iż-żewġ azzjonijiet jiffukaw l-attivitajiet tagħhom fuq gruppi vulnerabbli bħall-migranti, ir-refuġjati, il-persuni Rom u l-persuni spostati mill-Ukrajna.
- €8 miljun ġew allokati għal proġetti li għandhom l-għan li jindirizzaw l-isfidi tas-saħħa mentali tal-pazjenti bil-kanċer u tas-superstiti, u dawk li jindukrawhom u l-familji tagħhom.
L-appoġġ finanzjarju se jiġi pprovdut ukoll permezz tal-programm ta’ ħidma l-UE għas-Saħħa 2024 biex l-Istati Membri jaħdmu flimkien f’azzjoni konġunta dwar il-promozzjoni ta’ approċċ komprensiv u orjentat lejn il-prevenzjoni tas-saħħa mentali biex jiġu appoġġati l-gruppi vulnerabbli (€6 miljun).
€2 miljun addizzjonali se jkunu disponibbli għall-partijiet ikkonċernati biex jimplimentaw proġetti li jappoġġjaw l-isforzi tal-Istati Membri fil-promozzjoni tas-saħħa mentali.
Dawn il-proġetti ffinanzjati mill-UE huma mmaniġġjati mill-Aġenzija Eżekuttiva Ewropea għas-Saħħa u għall-Qasam Diġitali (HaDEA).
Governanza
Il-Kummissjoni taħdem mill-qrib mal-Istati Membri u mal-partijiet ikkonċernati biex tippromwovi saħħa mentali tajba u tipprevjeni l-mard mentali.
Il-kooperazzjoni u l-iskambju mal-Istati Membri jseħħu fi ħdan is-sottogrupp tas-saħħa mentali tal-Grupp ta’ Esperti dwar is-Saħħa Pubblika. Il-membri tiegħu jkomplu jagħtu pariri lill-Kummissjoni fl-implimentazzjoni ta’ inizjattivi ewlenin.
Dan is-sottogrupp jinforma wkoll lill-Kummissjoni dwar l-implimentazzjoni nazzjonali tal-azzjonijiet rilevanti relatati mal-approċċ komprensiv u azzjonijiet oħra relatati mas-saħħa mentali.
L-interazzjoni u l-kooperazzjoni regolari mal-partijiet ikkonċernati ewlenin kollha jsiru permezz ta’ network iddedikat dwar is-saħħa mentali fuq il-Pjattaforma tal-Politika tas-Saħħa tal-UE.
In-network tal-partijiet ikkonċernati – Is-Saħħa Mentali fil-Politiki Kollha – huwa mmexxi minn Mental Health Europe u huwa miftuħ għall-partijiet ikkonċernati fis-settur tas-saħħa u lil hinn minnu biex jaqsmu l-għarfien u jipprovdu rakkomandazzjonijiet ta’ politika.
Appoġġ għall-Ukrajna – is-saħħa mentali tal-persuni spostati u tar-refuġjati
Ir-refuġjati u l-persuni spostati, b’mod partikolari dawk li qed jaħarbu mill-gwerra – bħall-persuni spostati mill-Ukrajna – jeħtieġu appoġġ għas-saħħa mentali u risponsi bikrija biex inaqqsu d-diffikultà.
Il-Kummissjoni mmobilizzat €31.2 miljun mill-programm l-UE għas-Saħħa biex tgħin lin-nies spostati mill-Ukrajna fi bżonn urġenti ta’ appoġġ għas-saħħa mentali u għat-trawma.
B’mod aktar speċifiku, ġie ffirmat ftehim ta’ kontribuzzjoni mal-Federazzjoni Internazzjonali tas-Salib l-Aħmar biex jgħin lin-nies spostati mill-Ukrajna jittrattaw it-trawma li sofrew u joffrulhom appoġġ għas-saħħa mentali.
Barra minn hekk, il-partijiet ikkonċernati b’kontribuzzjoni tal-UE ta’ €3 miljun qed jimplimentaw erba’ proġetti:
- MESUR,
- Peace of Mind,
- Well-U,
- U-Rise
Dawn il-proġetti għandhom l-għan li jipprovdu appoġġ għas-saħħa mentali lill-persuni spostati mill-Ukrajna u li jtejbu s-saħħa mentali u l-benesseri psikoloġiku fil-popolazzjonijiet tal-migranti u tar-refuġjati.
Barra minn hekk, il-Kummissjoni toffri firxa ta’ korsijiet online u materjal ieħor ta’ taħriġ dwar is-saħħa tal-migranti permezz tas-siti web ta’:
- l-Akkademja Virtwali tal-ECDC
- in-network Migrazzjoni u saħħa: taħriġ għall-professjonisti dwar il-Pjattaforma tal-Politika tas-Saħħa.
Dawn il-korsijiet ġew żviluppati bl-appoġġ tat-Tielet Programm tas-Saħħa.
Is-saħħa mentali u l-COVID-19
Il-pandemija u l-konsegwenzi tagħha żiedu l-piż fuq is-servizzi tas-saħħa mentali.
Ir-rapport Health at a Glance Europe tal-2020 innota li l-pandemija tal-COVID-19 u l-kriżi ekonomika sussegwenti kkawżaw piż dejjem akbar fuq il-benesseri mentali taċ-ċittadini, b'evidenza ta’ rati ogħla ta’ stress, ansjetà u dipressjoni.
Iż-żgħażagħ u l-persuni fi gruppi bi dħul baxx jitqiesu f’riskju akbar.
It-tfixkil fil-kura tas-saħħa għal dawk b’kundizzjonijiet mentali diġà eżistenti jikkostitwixxi parti sinifikanti tal-impatt negattiv li l-pandemija kellha fuq is-saħħa mentali.
Ftit xhur wara l-bidu tal-pandemija, id-dipartiment għas-Saħħa u s-Sikurezza Alimentari stabbilixxa spazju ta’ network iddedikat fuq il-Pjattaforma tal-Politika tas-Saħħa tiegħu għall-organizzazzjonijiet tal-partijiet ikkonċernati tas-saħħa u soċjali biex jiskambjaw prattiki u għarfien speċifiċi dwar is-saħħa mentali relatati mal-COVID-19.
Dan in-network u librerija virtwali, ikkoordinat minn Mental Health Europe, iffoka fuq il-ħtiġijiet ta’ gruppi vulnerabbli bħal dawk mingħajr dar, persuni b’kundizzjonijiet diġà eżistenti, u persuni anzjani.
L-UE pprovdiet appoġġ finanzjarju ta’ €750,000 taħt il-programm ta’ ħidma l-UE għas-Saħħa 2021 għall-implimentazzjoni tal-aħjar prattiki fil-prattika b’impatt dirett fuq l-isforz biex jiġu indirizzati l-isfidi tas-saħħa mentali matul il-COVID-19.
Żewġ proġetti – MENTALITY u STEP-IN qed jaħdmu biex iqajmu kuxjenza dwar l-effetti li l-pandemija tal-COVID-19 kellha fuq komunitajiet vulnerabbli u fuq l-implimentazzjoni tal-aħjar prattiki biex jappoġġjawhom.
Il-Kummissjoni ppremjat inizjattivi bbażati fil-komunità li jtaffu l-impatt tal-COVID-19 fuq is-saħħa mentali permezz tal-Premju tal-UE għas-Saħħa tal-2021.
Iċ-ċerimonja tal-għoti tal-premjijiet saret fl-4 ta’ Mejju 2022: l-inizjattivi rebbieħa u dawk finalisti huma ppreżentati fi ktejjeb ta’ inizjattivi rebbieħa dwar l-impatt tal-COVID-19 fuq is-saħħa mentali.
