Choroby nowotworowe - Komisja Europejska
Przejdź do treści głównej
Symbol graficzny Komisji Europejskiej
plpl
Public Health

Choroby nowotworowe

Realizacja unijnego planu walki z rakiem poprzez dziesiątki projektów finansowanych z Programu UE dla zdrowia

Walka z nowotworami jest jednym z głównych priorytetów, które Komisja Europejska wyznaczyła sobie w dziedzinie zdrowia. W swoich wytycznych politycznych przewodnicząca Ursula von der Leyen zapowiedziała „europejski plan walki z rakiem, aby pomóc państwom członkowskim udoskonalić profilaktykę i leczenie chorób nowotworowych”, tak by zmniejszyć cierpienia wywołane przez tę chorobę oraz by Europa stała się liderem w walce z nowotworami. 

Europejski plan walki z rakiem

W związku z coraz większymi wyzwaniami, z jakimi mamy do czynienia w leczeniu nowotworów, i ciągłym rozwojem tej dziedziny w lutym 2021 r. UE przedstawiła europejski plan walki z rakiem. Stanowi on również zobowiązanie polityczne, ponieważ w walce z rakiem jako Unia chcemy zrobić wszystko, co w naszej mocy. Dokument poddano przeglądowi w lutym 2025 r.

Program opiera się na dziesięciu inicjatywach przewodnich i kilku działaniach wspierających. Komisja przedstawiła jego poszczególne elementy we wnioskach dotyczących utworzenia silnej Europejskiej Unii Zdrowotnej, tak by UE była bezpieczniejsza, lepiej przygotowana i odporna.

Europejski plan walki z rakiem wspiera działania państw członkowskich zmierzające do zapobiegania nowotworom i zapewnienia wysokiej jakości życia pacjentom chorym na raka, osobom wyleczonym z chorób nowotworowych oraz ich rodzinom i opiekunom. Plan skupia się na kilku najważniejszych obszarach, w których UE może wnieść największą wartość dodaną. Są to:

  • profilaktyka
  • wczesne wykrywanie
  • diagnostyka i leczenie
  • jakość życia osób chorych na raka i wyleczonych z chorób nowotworowych.

Inicjatywy przewodnie

Plan walki z rakiem jest powiązany z innymi priorytetami Komisji, takimi jak: strategia farmaceutyczna dla Europy i unijna strategia „Od pola do stołu”, a także z europejską przestrzenią danych dotyczących zdrowia. Walka z rakiem to jedna z misji w dziedzinie europejskich badań i innowacji oraz jeden z tematów programu „Horyzont Europa”.

W ramach grupy ekspertów ds. zdrowia publicznego utworzono podgrupę ds. raka, której pracami współkierować będzie Dyrekcja Generalna ds. Badań Naukowych i Innowacji.

Program UE dla zdrowia (2021–2027) zapewni państwom członkowskim wsparcie finansowe i techniczne potrzebne do wzmocnienia ich systemów opieki zdrowotnej.

Rak – dane i statystyki

Nowotwór jest – po chorobach układu krążenia – drugą najczęstszą przyczyną zgonów w państwach UE. Co roku chorobę diagnozuje się u 2,6 mln osób, a kolejne 1,2 mln osób umiera z jej powodu.

Fakt, że jedna czwarta wszystkich przypadków zachorowań na raka przypada na Europę, choć Europejczycy stanowią mniej niż 10 proc. ludności całego świata, dobitnie obrazuje, jak dużym zagrożeniem dla naszego społeczeństwa są nowotwory. Ogólny wpływ chorób nowotworowych na gospodarkę w Europie szacuje się na 100 mld euro rocznie.

Według sprawozdań przygotowywanych w ramach inicjatywy Stan zdrowia w UE rak stanowi jedną z głównych przyczyn przedwczesnych zgonów w UE. Ma on wpływ nie tylko na zdrowie poszczególnych osób, ale wywiera także znaczące skutki społeczne i gospodarcze.

Choroba ta stanowi obciążenie dla krajowych systemów opieki zdrowotnej i ochrony socjalnej, budżetów państw oraz wpływa na produktywność i wzrost gospodarczy. Dlatego potrzebujemy bardziej odpornych systemów opieki zdrowotnej. W szczególności ważne jest wspieranie państw członkowskich, które najbardziej potrzebują prowadzenia polityki opartej na zgromadzonych danych, tak by wszyscy obywatele UE mieli równy dostęp do wysokiej jakości profilaktyki, diagnostyki, leczenia i dalszej opieki.

Dowody wskazują, że wykorzystując obecną wiedzę, możemy zapobiec chorobom nowotworowym w 40 proc. przypadków. Na promocję zdrowia i zapobieganie chorobom przeznacza się jednak obecnie zaledwie 3 proc. budżetów na ochronę zdrowia. Do zrobienia jest więc bardzo wiele.

Działania w zakresie profilaktyki raka służą także zwalczaniu otyłości i innych chorób niezakaźnych, takich jak choroby układu krążenia i cukrzyca, ponieważ wszystkie te schorzenia mają wspólne czynniki ryzyka.

Ramy polityki

Inicjatywy UE w zakresie profilaktyki i zwalczania nowotworów

Nowotwory należą do poważnych zagrożeń dla zdrowia, w związku z czym UE, na podstawie art. 168 TFUE, może wspierać i uzupełniać działania państw członkowskich na rzecz ochrony i poprawy zdrowia ludzkiego, a także je koordynować.

Komisja Europejska wraz z krajami UE i społeczeństwem obywatelskim angażuje się w walkę z nowotworami od 1985 r. Ściśle współpracuje przy tym ze Światową Organizacją Zdrowia, ze Wspólnym Centrum Badawczym oraz z Międzynarodową Agencją Badań nad Rakiem.

Inicjatywy w dziedzinie profilaktyki i zwalczania nowotworów koordynowane przez Wspólne Centrum Badawcze Komisji obejmują:

Środki na program w dziedzinie zdrowia finansują działalność europejskich sieci referencyjnych ds. chorób nowotworowych, a także wdrażanie następujących wspólnych działań:

Więcej informacji